Ismail Kadare ka lindur më 28 janar 1936 në Gjirokastër, është një romancier, poet, eseist, skenarist dhe dramaturg shqiptar, përcjell InLajmi.
Ai është një figurë letrare dhe intelektuale kryesore ndërkombëtare. Ai u përqendrua në poezi deri në publikimin e romanit të tij të parë, “Gjenerali i ushtrisë së vdekur”, i cili e bëri atë të famshëm ndërkombëtarisht.
Në vitin 1992, Kadare u nderua me çmimin “Cino Del Duca” në 1998, Çmimin Herder, në vitin 2005, përurimi i Çmimit Ndërkombëtar Man Booker, në vitin 2009, Çmimi i Arteve Princi i Asturias, dhe në vitin 2015, Çmimin Jerusalem.
Ai u nderua me Çmimin Park Kyong-ni në 2019, dhe Çmimin Ndërkombëtar Neustadt për Letërsinë në vitin 2020. Në vitin 1996, Franca e bëri atë një bashkëpunëtor të huaj të Akademisë së Shkencave Morales et Politiques të Francës, dhe në 2016, ai ishte një marrës i Commandeur de la Légion d’Honneur.
Ai është nominuar për Çmimin Nobel në Letërsi 15 herë. Që prej viteve 1990, Kadaresë i është kërkuar nga të dyja partitë kryesore politike në Shqipëri që të bëhet president konsensual i Shqipërisë, por ka refuzuar.
Juri i tij nominues për Çmimin Neustadt shkroi: “Kadare është pasuesi i Franz Kafkës. Askush që nga Kafka nuk është thelluar në mekanizmin skëterrë të pushtetit totalitar dhe ndikimin e tij në shpirtin njerëzor në aq thellësi hipnotike sa Kadare”. Shkrimi i tij është krahasuar gjithashtu me atë të Nikolai Gogol, George Orwell, Gabriel García Márquez, Milan Kundera dhe Balzac.
Duke jetuar në Shqipëri gjatë një kohe censure të rreptë, Kadare sajoi manovra dinake për të mposhtur censuruesit komunistë që kishin ndaluar tre nga librat e tij, duke përdorur mjete të tilla si shëmbëlltyra, miti, fabula, përralla popullore, alegoria dhe legjenda, të spërkatura me dyfishime, aludim, insinuatë, satirë dhe mesazhe të koduara. Në vitin 1990, për t’i shpëtuar regjimit komunist dhe policisë së tij sekrete Sigurimi, ai dezertoi në Paris. Veprat e tij janë botuar në 45 gjuhë.
New York Times shkruante se ai ishte një figurë kombëtare në Shqipëri, e krahasueshme për nga popullariteti ndoshta me Mark Twain në Shtetet e Bashkuara dhe se “vështirë se ka një familje shqiptare pa një libër Kadare”.
Kadare konsiderohet nga disa si një nga shkrimtarët dhe intelektualët më të mëdhenj të shekujve 20 dhe 21, dhe si një zë universal kundër totalitarizmit. Ai është bashkëshorti i autores Helena Kadare dhe babai i ambasadores së Kombeve të Bashkuara dhe Zëvendës Presidentes së Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së, Besiana Kadare. /InLajmi/
