Viti 2023 paralajmërohet të jetë i vështirë sa i përket dialogut Kosovë-Serbi, pasi kohëve të fundit janë shtuar zërat nga aleatët ndërkombëtarë për arritjen e një marrëveshjeje përfundimtare, e cila me gjasë do t’i shtyjë 2 palët drejt kompromiseve për normalizimin e marrëdhënieve të tensionuara shumëvjeçare, shkruan InLajmi.
Në qendër të këtij dialogu është edhe plani franko-gjerman, i cili megjithëse nuk është bërë publik ende, po cilësohet si një “bazë e mirë” nga njohës të çështjeve politike për afrimin e dialogut drejt një marrëveshjeje përfundimtare.
Kështu mendon edhe analisti politik Fidan Ukaj, i cili në një deklaratë për InLajmin thekson se ky plan do t’i normalizojë raportet mes Kosovës dhe Serbisë.
Sipas Ukajt, plani franko-gjerman do të hapë edhe mundësinë e prespektivën për anëtarësim në Bashkimin Evropian.
“Vitin 2023 unë e kam quajtur vit të marrëveshjes finale për normalizim të raporteve Kosovë-Serbi, dhe besoj se ky fillim vit do ta shtojë dinamiken e dialogut Kosovë-Serbi me paralajmërimin për ardhjen e emisarëve evropianë, por edhe atij amerikanë, për ta shtyrë përpara planin franko-gjerman, i cili besohet se do t’i normalizojë raportet dhe do të hapë mundësinë e prespektiven për anëtarësim të rajonit në Bashkimin Evropian”, tha ai.
Analisti Uka vlerëson se Asociacioni i komunave me shumicë serbe do të jetë “kompromisi i dhimbshëm” që Kosova do të jetë e detyruar të pranojë për shkak të presionit ndërkombëtar.
“Sigurisht se do ketë presione për formimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe dhe formimi i ketij asociacioni do ishte një kompromis i dhimbshem, por Qeveria e Kosovës duhet të jetë e kujdesshme gjatë draftimit të statutit të këtij asociacionit, duke u bazuar në gjykimin e Gjykatës Kushtetuese në formimin e këtij Asociacioni pa kompetenca ekzekutive”, tha Ukaj për InLajmin.
Nga ana tjetër, analisti Shemsi Jashari interesimin për ta arritur marrëveshje përfundimtare nuk e sheh te asnjëra palë, madje as te Bashkimi Evropian, prandaj ai thekson se për të përfunduar ky proces me marrëveshje duhet të ketë një ndikim të drejtpërdrejtë të SHBA-së.
“Nëse i referohemi insistimit të faktorit ndërkombëtar SHBA-BE, duket se janë shumë të interesuar për të përmbyllur çështjen e raporteve Kosovë-Serbi, me një marrëveshje që do t’i normalizonte raportet me 2 vendeve. Por sa më shumë insistim nga ata, aq më shumë tensione janë krijuar, siç kemi parë braktisjen e posteve nga serbët lokal, me kërkesën e presidentit Vuçiq”, tha ai për InLajmin.
Jashari thekson se plani franko-gjerman mund të jetë bazë e mirë për përmbylljen e një marrëveshjeje përfundimtare, por hedh dyshimet nëse vërtetë do të zbatohet, kjo për shkak të paqartësive që ka shkaktuar ky plan.
“Propozimi i BE-së, i njohur si plani franko-gjerman, e i mbështetur nga SHBA, është vlerësuar si bazë e mirë, por se sa do të jetësohet mbetet të shihet, pasi aty ka ende paqartësi të paktën për publikun”, tha ai.
Sipas Jasharit, Kosova tani më shumë se kurrë ka nevojë ta përmbyllë këtë proces me marrëveshje përfundimtare.
“Kosova ka shumë nevojë ta përmbyllë këtë proces me marrëveshje dhe çdo marrëveshje që nuk cenon rendin kushtetues do të duhej të merrej shumë seriozisht. Për të përfunduar ky proces me marrëveshje duhet një ndikim i drejtpërdrejtë i SHBA-së, sepse kemi parë se BE nuk ka as vullnet e as mekanizëm për ta bërë këtë”.
Ndryshe, këtë muaj pritet të vijë i dërguari i Posaçëm i Mbretërisë së Bashkuar për Ballkanin Perëndimor, Lord Stuart Peach, e përveç tij edhe këshilltari i kancelarit gjerman, Olaf Scholz, Jens Plettner dhe ai i presidentit të Francës, Emmanuel Macron, Emmanuel Beaune, që të shtojnë “presionin” dhe ta krijojnë “klimën” për arritjen e një marrëveshjeje përfundimtare. Shqipe Vishaj /InLajmi/
