Çfarë ka ndodhur me 13 qershor ndër vite?

13 Qershori është dita e 164-t e vitit, deri në fund të tij janë edhe 201 ditë.

Ngjarje

313 –Dekreti i Milanos, nënshkruar nga Konstandini i Madh dhe bashkë-perandori Valerius Licinius, që u jep lirinë fetare të gjithë banorëve në Perandorinë Romake, shpallet në Nicomedia (sot Izmit, në veriperëndim të Anadollit).

1525 –Gjermani; prifti Martin Lutheri martohet me murgeshën Katharina von Bora, në kundërshtim me dekretin nga Kisha Katolike Romake që ndalonte martesat e priftërinjve dhe murgeshave. Çifti pati disa fëmijë dhe me vdekjen e Luterit, 1546, Katharina Bora u vu në krye të kishës protestante, e cila më pas do të quhej Luterane.

1774 –Amerikë; Rhode Island bëhet e para koloni britanike e Amerikës së Veriut që ndalon importimin e skllevërve dhe mbyll kufijtë për të penguar trafikimin e tyre.

1865 –Në Dublin, Irlandë, lindi William Butler Yeats – poezitë e para i botoi 19 vjeç; i bashkohet lëvizjes revolucionare Vllazëria Republikane Irlandeze. Në raportet e policisë më 1899, Yeats përshkruhet “pak a shumë revolucionar”. Më pas ai tërhiqet pas folklorit dhe përpiqet të bëjë atë që vëllezërit Grim bënë për gjermanët – mblodhi dhe botoi legjendat irlandeze.

1894 –Lindi, Jacques Henri Lartigue, fotograf dhe piktor francez, i njohur për fotografitë e tij të garave me automobilë dhe modeleve pariziane të modës. Vdiq më 1986. Punimet e tij shpesh krahasohen për nga stili me ato të shqiptaro-amerikanit Gjon Milit (1904 – 1984), i njohur për fotografi objektesh dhe njerëzish në lëvizje.

1912 –SHBA; Federata Panshqiptare Vatra njihet zyrtarisht nga shtetit Masaçusets. Ky zhvillim e përfshin Vatrën në lëvizjen e rilindjes Kombëtare në rol kryesor gjatë etapës finale të shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë.

1917 –Lufta e Parë Botërore: gjermanët kryejnë sulmin e parë ajror ndaj Londrës me bombardues Gotha G., duke shkaktuar 162 të vdekur, përfshi 46 fëmijë, si dhe 432 të plagosur.

1944 –Lufta e Dytë Botërore: Gjermania nis sulm me raketa V-1 ndaj Anglisë. Ishte arma e parë e këtij lloji dhe njerëzit filluan t’i quanin ‘bomba fluturuese’. Vetëm katër nga njëmbëdhjetë raketat e hedhura këtë ditë arritën të godasin objektivat e tyre.

1949 –Ethet e kuqe; Universiteti i Kalifornisë shpall rregullin sipas të cilit të gjithë profesorëve e punonjësve të këtij institucioni u kërkohej të nënshkruanin një dokument ku betoheshin se nuk kishin lidhje me ide ose Parti Komuniste.

1955 –Zbulohet miniera e parë e diamantit në Bashkimin Sovjetik. Miniera, sot e mbyllur, ndodhet në Mirny, Siberi Lindore, Rusi

1966 – Gjykata Supreme e Shteteve të Bashkuara vendos në ceshtjen Miranda v. Arizona se policia duhet të informoje të dyshuarit rreth të drejtave të tyre përpara se të pyeten.
1967 – Presidenti i SHBA Lindon Xhonson cakton Thurgood Marshall si anëtarin e parë të zi të Gjykatës Supreme.
1970 – “The Long and Winding Road” bëhet kënga e fundit nr.1 e Beatles.
1971 – Lufta e Vietnamit: New York Times fillon publikimin e Letrave të Pentagonit.
1977 – I dënuari për vrasjen e Martin Luter King Jr. James Earl Ray rikapet pasi u arratis para tre ditëve.
1978 – Forcat e Ushtrisë së Izraelit tërhiqen nga Libani.
1981 – Në ceremoninë e Trooping the Colour në Londër, një adoleshent, Marcus Sarjeant, godet Elizabeten e II me gjashtë plumba manovër.
1982 – Fahdi bëhet mbret i Arabisë Saudite pas vdekjes së vëllait të tij, Khalidit.
1983 – Pioneer 10 bëhet objekti i parë i krijuar nga njeriu që largohet prej sistemit diellor.
1994 – Një juri në Anchorage, Alaska, fajëson moskokëcarjen e Exxon dhe Kapitenit Joseph Hazelwood për fatkeqësinë e Exxon Valdez-it, duke i dhënë mundësinë viktimave të kërkonin një dëmshpërblim prej 15 miliard dollarësh.
1995 – Presidenti francez Jacque Chirac bën të ditur rivazhdimin e testimeve nukleare në Polinezine franceze.
1996 – Montana Freemen dorëzohet pas një qendrese prej 81 ditësh me agjentët e FBI-së.
1997– Një juri dënon Timothy McVeigh me vdekje për bombardimin e Oklahomas.
1999– Forcat e KFOR hynë në Gjakovën e okupuar dhe të masakruar nga sërbet më 13 Qershor.
*2000 – Presidenti i Korese se Jugut Kim Dae Jung takon Kim Jong-il, udheheqesin e Korese se Veriut, per te filluar per te parën herë samitin inter-korean në qytetin verior të (Pyongyang).
2000 – Italia fal Mehmet Ali Agca, banditin turk që u përpoq të vriste Papa Gjon Palin e II më 1981.
2002 – Shtetet e Bashkuara të Amerikës tërhiqen nga Traktati i Raketave Anti-Balistike.
2005 – Një juri në Santa Maria, Kaliforni liron këngëtarin e popit Michael Jackson për ngacmimin e 13 vjecarit Gavin Arvizo.
2007 – Xhamia Al Askari bombardohet për të tretën herë.

Lindje

823– Karl Tullaci, Perandor i Perandorisë së Shenjtë Romake dhe mbret i Frankëve Perëndimorë (v. 877)
1649 – Adrien Baillet, dijetar dhe kritik francez (v. 1706)
1752 – Fanny Burney, romancier anglez (v. 1840)
1763 – José Bonifácio de Andrade e Silva, burrë shteti brazilian (v.1838)
1773 – Thomas Young, shkencëtar anglez (v.1829)
1775 – Antoni Radziwiłł, politikan polak (v.1833)
1786 – Winfield Scott, gjeneral amerikan (v.1866)
1822 – Carl Schmidt, kimist gjerman (v.1884)
1827 – Alberto Henschel, fotograf dhe biznesmen gjermano-brazilian (v.1882)
1831 – James Clerk Maxwell, fizikant skocez (v.1879)
1864 – Rudolf Kjellén, shkencëtar politik suedez (v.1922)
1864 – Dwight B. Waldo, mësues dhe historian amerikan (v.1939)
1863 – Lady Lucy Duff Gordon, modeliste për veshje angleze (v.1935)
1865 – William Butler Yeats, shkrimtar irlandez, laureat i cmimit Nobel (v.1937)
1870 – Jules Bordet, imunolog dhe mikrobiolog belg, laureat i cmimit Nobel (v.1961)
1876 – William Sealey Gosset, kimist anglez, statisticien (v.1937)
1884 – Anton Drexler, themelues i partise “Partia e Punëtorëve të Gjermanisë” (v.1942)
1884 – Gerald Gardner, okultist britanik (v.1964)
1884 – Etienne Gilson, filozof francez (v.1978)
1887 – Bruno Frank, autor gjerman (v.1945)
1888 – Fernando Pessoa, poet portugez (v 1935)
1892 – Basil Rathbone, aktor anglez (v.1967)
1893 – Dorothy L. Sayers, autor anglez (v.1957)
1894 – Dr. Leo Kanner, mjek austro-amerikan (v 1981)
1894 – Jacques Henri Lartigue, fotograf francez (v 1986)
1897 – Paavo Nurmi, vrapues finlandez (v.1973)
1899 – Carlos Chávez, kompozitor meksikan (v 1978)
1901 – Tage Erlander, Kryeministër i Suedisë (v.1985)
1903 – Red Grange, lojtar futbolli amerikan (v.1991)
1905 – Xian Xinghai, kompozitor kinez (v 1945)
1906 – Bruno de Finetti, matematikan italian (v.985)
1909 – E. M. S. Namboodiripad, politikan indian (v 1998)
1910 – Mary Whitehouse, aktiviste britanike (v.2001)
1910 – Gonzalo Torrente Ballester, shkrimtar galician (v.1999)
1910 – Mary Wickes, aktore amerikane (v.1995)
1911 – Luis Alvarez, mjek amerikan, laureat i cmimit Nobel (v.1988)
1911 – Erwin Wilhelm Müller, mjek gjerman (v.1977)
1912 – Hector de Saint-Denys Garneau, poet franko-kanadez (v.1943)
1915 – Don Budge, tenist amerikan (v.2000)
1917 – Teddy Turner, komedian (v.1992)
1918 – Ben Johnson, aktor amerikan (v.1996)
1918 – Helmut Lent, pilot gjerman (v.1944)
1923 – Mustafa Demiri, botanist i shquar shqiptar i shekullit të 20 (v.1985)
1924 – Percy Rodriguez, aktor kanadez (v.2007)
1926 – Paul Lynde, aktor amerikan (v.982)
1926 – Teki Kaltani, agronomë shqiptarë
1928 – John Forbes Nash, matematikan amerikan, laureat i cmimit Nobel
1929 – Alan Civil, instrumentist anglo-francez (v.1989)
1929 – Robert Scott, politikan amerikan, guvernator i Karolinës së Veriut (v.2009)
1930 – Ryszard Kukliński, kolonel polak (v.2004)
1931 – Irvin D. Yalom, psikoterapist, Profesor i Psikiatrisë në Stanfrod University
1933 – Tom King, politikan britanik
1935 – Jeanne-Claude Denat de Guillebonnt, artist francez
1935 – Samak Sundaravej, Ish Kryeministër i Tailandës(i 25)
1937 – Erich Ribbeck, futbollist dhe trajner gjerman
1939 – Tom Cheek, komentator amerikan i bejzbollit (v.2005)
1940 – Bobby Freeman, kengetar soul amerikan
1941 – Esther Ofarim, kengetare izraelite
1941 – Marcel Lachemann, bejzbollist amerikan
1943 – Malcolm McDowell, aktor anglez
1943 – Jim Guy Tucker, politikan amerikan, guvernator i Arkansasit
1944 – Ban Ki-Moon, Sekretari i Pergjithshem i OKB
1945 – Whitley Strieber, autor amerikan
1947 – A. G. Lafley, drejtor ekzekutiv (CEO) amerikan
1948 – Garnet Bailey, lojtar kanadez hokei (v.2001)
1948 – Joe Roth, regjizor dhe producent amerikan
1949 – Dennis Locorriere, kitarist dhe muzikant amerikan
1949 – Ulla Schmidt, politikan gjerman
1950 – Michael Stark, aktor australian
1950 – Gerd Zewe, futbollist gjerman
1951 – Richard Thomas, aktor amerikan
1951 – Stellan Skarsgård, aktor suedez
1952 – Tony Bruno, prezantues amerikan
1952 – Jean-Marie Dedecker, politikan belg dhe ish konkurrent i xhudos
1953 – Tim Allen, komedian dhe aktor amerikan
1954 – Andrzej Lepper, politikan polak
1954 – Rita Cadillac, kërcimtare braziliane
1955 – Leah Ward Sears, Chief Justice i Xhorxhias ne Gjykatën Supreme
1955 – Alan Hansen, ish futbollist skocez
1959 – Steve Georganas, politikan australian
1959 – Lance Kinsey, aktore kanadeze
1961 – Anders Järryd, teniste suedeze
1961 – Teuta Topi, bashkëshorte e ish Presidentit shqiptar Bamir Topi
1962 – Ally Sheedy, aktore amerikane
1962 – Glenn Michibata, tenist profesionist kanadez
1962 – Davey Hamilton, pilot garash amerikan
1962 – Hannah Storm, personalitet televizioni amerikan
1963 – Bettina Bunge, teniste gjermane
1963 – Paul De Lisle, muzikante amerikane
1963 – Catarina Lindqvist, teniste suedeze
1964 – Kathy Burke, aktore angleze
1964 – Christian Wilhelm Berger, kompozitor rumun
1965 – Lukas Ligeti, kompozitor dhe baterist austriak
1965 – Infanta Cristina, Dukesha e Palma de Mallorca
1965 – Lisa Vidal, aktore amerikane
1966 – Grigori Perelman, matematikan rus
1966 – Naoki Hattori, pilot garash japonez
1968 – David Gray, muzikant britanik
1968 – Denise Pearson, këngëtare britanike
1968 – Fabio Baldato, ciklist italian
1968 – Spike Breakwell, komedian britanik
1968 – Marcel Theroux, shkrimtar britanik
1970 – Chris Cairns, lojtar kriketi neo-zelandez
1970 – Rivers Cuomo,muzikant amerikan
1972 – Natalie MacMaster, muzikante kanadeze
1973 – Sam Adams, lojtar futbolli amerikan
1973 – Mattias Hellberg, muzikant suedez
1973 – Ville Laihiala, muzikant finlandez
1973 – Kasia Kowalska, këngëtare polake e popit
1974 – Selma Björnsdóttir, këngëtare islandeze
1974 – Steve-O, personalitet televizioni amerikan
1974 – Brande Roderick, aktore amerikane
1974 – Takahiro Sakurai, dublant japonez
1974 – Valeri Bure, lojtar hokei rus
1975 – Ante Covic, futbollist australian
1975 – Johannes Grenzfurthner, artist austriak, shkrimtar dhe regjizor
1975 – Riccardo Scimeca, futbollist anglez
1976 – Kym Marsh, këngëtare, aktore, prezantuese angleze
1976 – Jason ‘J’ Brown, këngëtar anglez
1978 – Ethan Embry, aktor amerikan
1978 – Mathis Künzler, aktor zviceran
1978 – Jason Michael Carroll, muzikant i muzikës country
1978 – Mikako Ichikawa, aktore dhe modele japoneze
1979 – Nila Håkedal, lojtar norvegjez i volejbollit të plazhit
1980 – Darius Vassell, futbollist anglez
1980 – Florent Malouda, futbollist francez
1980 – Markus Winkelhock, pilot garash gjerman
1980 – Sarah Connor, këngëtare gjermane
1981 – Chris Evans, aktor amerikan
1982 – Kenenisa Bekele, atlet etiopian
1983 – Matt Allison, pilot garash britanik
1983 – Jason Spezza, lojtar hokei kanadez
1983 – Ryan Conferido, kërcimtar amerikan
1984 – Nery Castillo, futbollist meksikano-uruguaian
1985 – Raz-B, këngëtar amerikan
1985 – Danny Syvret, lojtar hokei kanadez
1985 – Filipe Albuquerque, pilot garash portugez
1986 – Kat Dennings, aktore amerikane
1986 – Ashley Olsen, aktore amerikane
1986 – Mary-Kate Olsen, aktore amerikane
1988 – Reece Noi, aktor britanik
1989 – Lisa Tucker, këngëtare amerikan
1989 – Tommy Searle, garues profesionist i motocross
1990 – Aaron Johnson, aktor britanik

Vdekje

1036 – Ali az-Zahir,kalif (l.1008)
1236 – Shën Antoni , shenjtor (l.1196)
1256 – Tankei, skulptor japonez (l. 1173)
1636 – George Gordon, Markezi i parë i Huntly, politikan skocez (l. 1562)
1645 – Miyamoto Musashi, luftëtar japonez
1665 – Egbert Bartholomeusz Kortenaer, admiral hollandez (l. 1604)
1760 – Antoine Court, ministër francez i Hygenoteve (l. 1696)
1784 – Henry Middleton, President Amerikan i Kongresit Kontinental(l. 1717)
1881 – Josef Skoda, mjek cek (l. 1805)
1886 – Mbreti Ludwig II i Bavarise (l. 1845)
1898 – Joseph-Adolphe Chapleau, jurist dhe politikan kanadez (l. 1840)
1904 – Nikiphoros Lytras, piktor grek(l. 1832)
1918 – (i vrare) Duka i Madh Mikhail i Rusise, vëllai i vogël i Car Nikolla II (l. 1878)
1930 – Henry Segrave, garues garash britanik që mbajti rekordin e shpejtësisë në tokë dhe ujë(l. 1896)
1931 – Shibasaburo Kitasato, mjek japonez (l. 1851)
1943 – Kočo Racin, poet maqedonas (l. 1908)
1951 – Ben Chifley, Kryeministër i Australisë (l. 1885)
1958 – Edwin Keppel Bennett, shkrimtar britanik (l. 1887)
1965 – Martin Buber, filozof austriak (l. 1878)
1965 – David Drummond, politikan australian (l. 1890)
1972 – Clyde McPhatter, muzikant amerikan (l. 1932)
1972 – Georg von Békésy, biofizikant hungarez, marrës i cmimit Nobel për mjekesi (l. 1899)
1972 – Stephanie von Hohenlohe, lindur në Austri spiun gjerman gjatë Luftës së Dytë Botërore (l. 1891)
1972 – Dündar Taşer, nacionalist turk (l. 1925)
1977 – Matthew Garber, aktor fëmijë britanik (Mary Poppins) (l. 1956)
1979 – Darla Hood, aktore amerikane (l. 1931)
1980 – Walter Rodney, historian nga Gujana dhe figurë politike (l. 1942)
1982 – Mbreti Khalid i Arabisë Saudite (l. 1912)
1982 – Peter Maivia, mundës (l. 1935)
1982 – Riccardo Paletti, pilot i Formula 1 (l. 1958)
1984 – António Variações, parukier dhe muzikant portugez (l. 1944)
1986 – Benny Goodman, muzikant amerikan (l. 1909)
1987 – Geraldine Page, aktore amerikane (l. 1924)
1989 – Fran Allison, amerikan, personalitet i hershëm i televizionit (Kukla, Fran and Ollie) (l. 1907)
1991 – Teki Kaltani, agronomë shqiptarë (l. 1926)
1993 – Deke Slayton, astronaut (l. 1924)
1993 – Gérard Côté, vrapues kanadez (l. 1913)
1998 – Birger Ruud, atlet norvegjez (l. 1911)
2002 – John Hope, meteorolog amerikan (l. 1919)
2003 – Malik Meraj Khalid, ish Kryeministër i qeverisë së përkohshme të Pakistanit (l. 1916)
2004 – Dick Durrance, skiator amerikan (l. 1914)
2004 – Ralph Wiley, shkrimtar dhe gazetar amerikan (b. 1952)
2005 – Jonathan Adams, aktor anglez (b. 1931)
2005 – Álvaro Cunhal, shkrimtar dhe politikan portugez (l. 1913)
2005 – David Diamond, kompozitor amerikan (l. 1915)
2005 – Lane Smith, aktor amerikan (l. 1936)
2006 – Charles Haughey, Taoiseach(kreu i qeverisë irlandeze) (l. 1925)
2007 – Walid Eido, deputet libanez (l. 1942)
2008 – Tim Russert, prezantues televizioni amerikan, moderator i NBC News Meet the Press (l. 1950)
2008 – Gertrude Fröhlich-Sandner, politikane austriake (l. 1926)
2009 – Mitsuharu Misawa, mundës profesionist japonez (l. 1962)
2009 – Fathi Yakan, lider libanez dhe klerik islamik (l. 1933)
2011 – Vehbi Skënderi – poet shqiptar (l. 1927)