Eksperti i sigurisë, Drizan Shala, ka bërë një analizë të thelluar mbi ndryshimet e fundit gjeopolitike në Evropë dhe pasojat që ato sjellin për sigurinë e Kosovës dhe Ballkanit Perëndimor në tërësi.
Sipas tij, agresioni rus kundër Ukrainës ka ndryshuar thellësisht mënyrën si vendet evropiane e konceptojnë sigurinë, duke lëvizur nga një epokë e “paqes post-konflikt” drejt një epoke të “parandalimit të luftës së madhe”.
Shala thekson se Ballkani Perëndimor mbetet një zonë e brishtë strategjike, me ndikime të vazhdueshme nga aktorë të jashtëm si Rusia, Kina dhe Turqia.
Ai vëren se vendet e rajonit nuk janë të përfshira plotësisht në strukturat kolektive të sigurisë, gjë që i bën më të ndjeshme ndaj krizave potenciale.
Në këtë kontekst, eksperti nënvizon dislokimet e fundit ushtarake të NATO-s në Kosovë dhe Maqedoninë e Veriut, si dhe rritjen e aktivitetit të EUFOR-it në Bosnje e Hercegovinë.
Këto veprime synojnë të forcojnë gatishmërinë për përballimin e skenarëve të krizës, përfshirë tensionet që burojnë nga retorika nacionaliste dhe ndërhyrjet e aktorëve të jashtëm në çështjet e brendshme.
Roli i KFOR dhe EUFOR në skenarët e konfliktit
Sipas Shalës, në rast të një konflikti më të gjerë në Evropë, misioni i KFOR-it në Kosovë pritet të mbetet aktiv dhe madje të forcohet, për shkak të mbështetjes së fuqishme nga SHBA dhe NATO. Ndërsa EUFOR, që varet më shumë nga vullneti politik i vendeve anëtare të BE-së, mund të përballet me sfida nëse BE përfshihet drejtpërdrejt në ndonjë konflikt, duke sjellë madje mundësinë e zëvendësimit të tij me forca të NATO-s.
Në përfundim, Shala sugjeron që Kosova duhet të përqendrohet në:
forcimin e kapaciteteve të mbrojtjes kombëtare,
zhvillimin e inteligjencës strategjike dhe mbrojtjes kibernetike,
thellimin e bashkëpunimit me NATO-n dhe BE-në,
si dhe krijimin e mekanizmave të qëndrueshmërisë civile, percjell Telegrafi.com
“Stabiliteti i Ballkanit është jetik për arkitekturën e re të sigurisë evropiane. Kjo kërkon një përgatitje të re strategjike nga të gjitha vendet e rajonit, me Kosovën që duhet të jetë e gatshme të përballet me sfidat hibride dhe gjeopolitike të kohës moderne”, ka përfunduar Shala.
