Telemjekësia është ofrimi i shërbimit mjekësor nga distanca, përmes përdorimit te teknologjisë së informacionit dhe komunikimit elektronik që mundëson shkëmbimin e informacioneve shëndetësore të dobishme për diagnozën, trajtimin dhe parandalimin e sëmundjeve dhe lëndimeve, për kërkim dhe punë shkencore, si dhe për edukim të vazhdueshëm të personelit mjekësor, shkruan InLajmi.
Ky shërbim në Kosovë daton që nga viti 2002 dhe erdhi pikërisht në kohën kur shëndetësia e Kosovës duhet të rimëkëmbej me shpejtësi, pasi gjendja e sistemit shëndetësor ishte e rënduar shumë gjatë kohës së represionit, ku shumë mjekë shqiptarë morën rrugën e mërgimit ndërsa nevojitej ndërhyrjë e shpejtë, komplekse dhe e menjëhershme që të ndihmohej sistemi shëndetësor dhe ai edukativ në fushën e mjekësisë.
I vlerësuar si një revolucion në shëndetësinë e Kosovës, telemjekësia ka luajtur një rol të rëndësishëm në trajtimin e pacientëve, të cilët përmes telekonsultave nga profesionistë të njohur janë trajtuar në Kosovë pa pasur nevojë për të shkuar jashtë vendit. Gjithashtu ky shërbim ka krijuar mundësi që edhe stafi shëndetësor të përftojë përvoja dhe praktikat e profesionistëve të shquar.
Për rolin dhe rëndësinë dhe përfitimet që ka pasur shëndetësia e Kosovës nga telemjekësia për InLajmin flet drejtori i Qendrës Kombëtare për Telemjekësinë në Kosovë, Ismet Lecaj, i cili thekson se aktivitetet e EVP-së në distancë kanë dhënë dhe vazhdojnë të japin një kontribut vendimtar në mesin e profesionistëve shëndetësorë.
“Aktivitetet e EVP-së në distancë dhanë dhe vazhdojnë të japin një kontribut vendimtar në mesin e profesionisteve shëndetësorë. Ato avancuan njohuritë, kompetencën dhe aftësitë dhe ndihmuan avancimin në fusha të shumta të mjekësisë”, thotë Lecaj.
Për më tepër, Lecaj thotë se telekonsultat kanë luajtur një rol të rëndësishëm në sistemin mjekësor, pasi kanë parandaluar udhëtimin e panevojshëm dhe të shtrenjtë të pacientëve jashtë vendit.
“Telekonsultat ndërkombëtare përmes video-konferencave dhe metodës ruaj dhe dërgo luajtën një rol të rëndësishëm në sistemin mjekësor, duke parandaluar udhëtimin e panevojshëm dhe të shtrenjtë të pacientëve jashtë vendit”, tha Lecaj ndërsa shtoi se janë kryer gjithsej 2711 telekonsultime me më shumë se 941 skanime të CT, MRI, RTG dhe raporte të tjera laboratorike të skanuara dhe dërguara si pjesë e telekonsultës.
Përveç telekonsultave dhe video-konferencave që janë aplikuar në rastet e trajtimit të pacientëve, telemjekësia ka ofruar edhe mundësi për avancimin profesional të mjekëve në fusha të ndryshme.
Lecaj thekson se afro 1.500 ligjërata me dhjetëra pjesëmarrës janë transmetuar në Qendrën Kombëtare të Telemjekësisë në Kosovë me tema të ndryshme shëndetësore.
“145 universitete, qendra mjekësore dhe institucione tjera nga shumë vende të botës kanë transmetuar afro 1.500 ligjërata me dhjetëra-mijëra pjesëmarrës në QKTK që janë transmetuar drejtpërdrejt në 6 dhe më vonë 8 spitalet rajonale të Kosovës me tema shëndetësore, duke përfshirë kirurgjinë, pediatrinë, obstetrikë dhe gjinekologji, mjekësi interne, edukimi infermieror, administrimi dhe politikëbërja e sistemeve shëndetësore”, tha ai.
Përveç bashkëpunimit ndërkombëtar, Lecaj thotë se institucione të ndryshme vendore kanë përdorur në mënyrë aktive infrastrukturën e QKTK-së për të ofruar seminare dhe konferenca në mbarë Kosovën, gjë që ka ndikuar në përmirësimin e bashkëpunimit mes qendrave lokale.
“Institucione të ndryshme vendore kanë përdorur në mënyrë aktive infrastrukturën e QKTK-së për të ofruar seminare dhe konferenca në mbarë Kosovën, duke përmirësuar bashkëpunimin lokal dhe duke forcuar institucionet vendore. Seminaret mbuluan spektër të gjerë të informacionit mjekësor dhe shërbyen si mjet informues për stafin e QKUK-së ndër vite”, tha Lecaj.
Ndërkaq nga Lecaj bëhet e ditur gjithashtu se që nga viti 2012 ka filluar cikli i ligjeratave virtuale të edukimit profesional mes Shqipërisë dhe Kosovës me ligjërues ndërkombëtar dhe kombëtar.
“Në vitin 2012 me përfundimin e ndërtimit të Programit të Integruar të Telemjekësisë në Shqipëri fillon cikli i ligjëratave virtuale të edukimit të vazhduar profesional mes Shqipërisë dhe Kosovës me ligjërues ndërkombëtar dhe kombëtar dhe përfshirja e tyre në sistemin e poentimit dhe akreditimit në kuadër te EVP-së”, tha Lecaj.
Një indikator apo burim i rëndësishëm informacioni tashmë është edhe biblioteka elektronike në QKTK, për të cilën Lecaj thotë se ofron qasje në bazat e të dhënave mjekësore 24 orë në ditë.
“Një tjetër burim i rëndësishëm informacioni që ofron QKTK është biblioteka elektronike. Ky institucion ofron 24 orë në ditë/ 7 ditë në javë qasje në bazat e të dhënave mjekësore si Up-to-Date, PubMed, MDconsult dhe Iniciativa e Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH) në Internetwork Health Access to Research Initiative (HINARI)”, tha ai për InLajmin, duke shtuar se nga kjo bibliotekë përveç stafit mjekësor edhe studentët e lëmive të ndryshme.
Kujtojmë se projekti i telemjekësisë që solli një impakt pozitiv në avancimin e shërbimeve shëndetësore në Kosovë, ishte jetësuar me angazhimin e Prof. Dr. Rifat Latifit në bashkëpunim me ekipin e ekspertëve me eminent të fushës nga SHBA. Shqipe Vishaj /InLajmi/
