Barërat e këqija nuk janë në thelb bimë të liga. Me disa përjashtime të diskutueshme, ato janë thjesht bimë që rriten aty ku ne nuk i duam. Ose siç shprehet në mënyrë të famshme poeti Ralph Ëaldo Emerson, një farë e keqe është një “bimë, virtytet e së cilës nuk janë zbuluar ende”, transmeton InLajmi.
Një bimë e konsideruar gjerësisht si një barërat e këqija që ka virtyte të njohura është luleradhiqe, ajo bimë shumëvjeçare e kudogjendur në jeshile të errët me lule pranverore në ngjyrë ari të shndritshme, si margaritë dhe më pas topa farash me gëzof. Luleradhiqja është aq e zakonshme dhe e përhapur saqë është padyshim barërat e këqija më të njohura të Amerikës.
Megjithatë, ajo ka një histori të gjatë si një bimë mjekësore dhe e ngrënshme, përveç aftësisë së saj për të nxjerrë lëndë ushqyese nga thellësitë e tokës dhe për të kënaqur të paktën disa njerëz me disponimin e saj me diell të majit.
Kampi pro luleradhiqes
Me origjinë në Evropë, luleradhiqet kanë bërë rrugën e tyre nëpër botë për shkak të mbjelljes së tyre pjellore dhe aftësisë për t’u rritur edhe në tokat më të këqija.
Mjekësia arabe, kineze dhe vendase-amerikane kanë përdorur pjesë të ndryshme të bimës për shekuj, duke filluar nga trajtimi i sëmundjeve të lëkurës deri te rritja e sistemit imunitar e deri te trajtimi i kancerit.
Herbalistët ende e përdorin atë sot për një sërë sëmundjesh, dhe mjekësia e zakonshme ka prodhuar studime që tregojnë përfitime të tilla të mundshme si reduktimi i inflamacionit, ulja e kolesterolit dhe ndihma e tretjes.
Përtej kësaj, disa e quajnë luleradhiqe si një sallatë jeshile e shijshme dhe ushqyese, disi e ngjashme me spinaqin. Bimët e luleradhiqes rivalizojnë spinaqin për përmbajtjen e hekurit dhe e kalojnë atë për vitaminën A. Luleradhiqet janë gjithashtu të pasura me vitaminë C, vitaminë D, antioksidantë, mangan, kalium dhe kalcium.
Gjethet e reja të buta janë ato që hahen zakonisht në sallata dhe janë ato që ndonjëherë shfaqen në thasë në dyqanet ushqimore.
Për ata që preferojnë të hanë luleradhiqe sesa t’i vrasin në peizazh, është e rëndësishme që të korren vetëm nga zona të patrajtuara me pesticide dhe herbicide dhe të lahen plotësisht gjethet për të larguar ndotësit e mundshëm të tokës dhe mbetjeve shtazore.
Kopshtarët miqësorë me mjedisin e vënë në dukje luleradhiqen si një burim të mirë nektari për pjalmimin e bletëve, ndërsa të tjerë thonë se vetëm lulet e shndritshme janë mjaft të dobishme për ta cilësuar bimën si një farë e keqe.
Dhe disave u pëlqen njohuria që shkon me luleradhiqe, të tilla si mbledhja e petaleve për të përcaktuar nëse “ajo më do mua, ose ajo nuk më do” ose fryrja e kokave të farave me gëzof për të dërguar dëshirat.
Kampi kundër luleradhiqes
Mbjellja pjellore e luleradhiqes është arsyeja kryesore pse ajo është bërë një barërat e këqija të zakonshme në mbarë botën. Botanistët thonë se një lule e vetme luleradhiqe mund të prodhojë deri në 200 fara në vit. Kombinoje atë me aftësinë lundruese të secilës fije farë, dhe është e lehtë të shihet se si luleradhiqe mund të shumohen dhe zgjerohen shpejt.
Pasi një luleradhiqe mbin, ajo prodhon një rrënjë të thellë dhe të fortë që e lejon atë të depërtojë në tokat më të ngjeshura dhe t’i mbijetojë thatësirave që vrasin kultivuesit më pak virile. Kjo është një bimë që mund të rritet edhe në të çarat e trotuareve.
Luleradhiqet janë gjithashtu të mira për t’i mbijetuar të ftohtit të dimrit, duke lejuar që rrënjët të zgjerohen dhe të prodhojnë më shumë dhe rritje të reja të larta vit pas viti.
Nuk janë as barërat e këqija më të lehta për t’u vrarë. Nëse nuk e hiqni të gjithë sistemin rrënjor kur i tërhiqni, fidanet e reja do të mbijnë nga pjesët e majta pas. Edhe herbicidet jo gjithmonë i vrasin ato në provën e parë. Për shkak të këtij zakoni të lehtë për t’u përhapur dhe vështirë për t’u vrarë, luleradhiqe kanë bërë armiq me shumë kopshtarë, fermerë dhe mbikëqyrës të fushave të golfit, shkruan greenviewfertilizer.
Në shtretërit e kopshtit, luleradhiqe të reja mund të qarkullojnë shkurt nga parandaluesit e barërave të këqija. Këto produkte kokrrizore nuk i vrasin luleradhiqe ekzistuese, por ato ndalojnë rritjen e luleradhiqeve të reja kur ato aplikohen përpara se farat të mbijnë./InLajmi/
