Në fundvit, ndërsa dritat zbukurojnë shtëpitë, muzika përshkon rrugët dhe ritmi i përditshëm ngadalësohet për pak, diçka pozitive ndodh: ndjenja të vjetra dashurie, miqësie ose lidhjeje rilindin në heshtje. Një telefonatë që të kap papritmas, një mesazh që vjen pa pritshmëri, një kujtim i së shkuarës që bëhet aktual, të gjitha janë shenja që fundviti ka fuqinë t’i kthejë në diçka të prekshme. Psikologët shpjegojnë që ky fenomen nuk është vetëm nostalgji, por një kombinim mes reflektimit emocional dhe impulsit për lidhje të reja.
Studimet tregojnë se reflektimi mbi lidhjet tona – të shkuara, të tashme dhe të mundshme – luan një rol kyç. Një studim mbi nostalgjinë në marrëdhënie romantike zbuloi se rikujtimi i momenteve të mira sjell një rritje të intimitetit dhe të ndjenjës së përkatësisë, megjithëse në një periudhë të shkurtër. Festat, me atmosferën e tyre të veçantë, krijojnë pikërisht kushtet për këtë: aroma e pemës, ritmi i ndryshuar i kohës, pritshmëritë për bashkëbisedim, të gjithë ndezin brenda nesh dëshirën për të rikthyer atë që ka qenë, ose për të filluar një kapitull të ri me dikë që dikur ka pasur kuptim. Por pse ndodh kjo në fundvit?
Së pari, ky është momenti kur ndalojmë për pak dhe ballafaqohemi me përfundimet e vitit: çfarë patëm, çfarë humbëm, me kë ishim, me kë s’ishim. Ky “vëzhgim” krijon hapësirë për të ndjerë mungesën, dhe kur mungon dikush i rëndësishëm, malli bëhet i fortë. Për më tepër, festat shpesh rikthejnë rutina të përbashkëta terapeutike për lidhje: darka në ambient të ngrohtë, ndezja e dritave, këngët që kujtojnë së bashku, dhe këto stimuj aktivizojnë kujtime dhe emocione. Në të njëjtën kohë, është e rëndësishme të bëjmë dallimin mes mallit automatik dhe reflektimit të vetëdijshëm.
Studiuesit vënë në dukje se nostalgjia pa vetëdije mund të sjellë vetëm melankoli ose zhgënjim, sidomos nëse e shohim të shkuarën përmes pritjes së “shtëpisë ideale” që nuk ka qenë kurrë realiste. Ndërsa një qasje reflektuese ku pyesim veten “çfarë më bëri të ndihem i/e gjallë me këtë person?”, “çfarë dua të sjell në një lidhje të ardhshme?” mund të jetë katalizator për ndërrim ndjenjash me kuptim të ri.
Për shembull, te një çift që përjeton një distancim gjatë vitit, fundviti mund të shërbejë si “pikë kthimi”. Një darkë e qetë, një bisedë pa shpërqendrime, një veprim reflektimi si të shkruash “ajo që e dua nga ti dhe ajo që të dua unë” mund të rindezë ndjenjat jo vetëm për personin tjetër, por për vetë lidhjen. Kjo nuk do të thotë idealizim, por kujdes dhe zgjedhje të vetëdijshme për të pamundurën të kthehet në reale, ose për të ndërtuar diçka të re mbi themele të qarta.
Në praktikë, janë disa hapa që mund të ndihmojnë në procesin e rindezjes së dashurisë në fundvit:
Pranoni ndjenjën:Lejo veten të ndiesh mallin apo përkushtimin që shfaqet! Mos e shty ose bëje “gabim”! E pranuar, ajo ndjenjë humbet pjesërisht nga fuqia.
Komunikoni hapur:Dërgo një mesazh të thjeshtë, pa pritshmëri të madhe, që thotë “Më vjen në mendje ti në këtë kohë”. Ky akt shërben për të hapur derën.
Reflektoni së bashku:Diskutoni jo vetëm çka ndodh tani por çfarë dëshironi për të ardhmen, “Si mund të jemi më të pranishëm për njëri-tjetrin?” në vend të “Si të ishim më mirë më parë?”.
Ndërtoni ritual të ri ose rindizni një të vjetër:Një shëtitje në natyrë, një film i vetëm për ju dy, një bisedë para dritës së qiririt. Ritualet na japin strukturë emocionale, dhe kontribuojnë në qëndrueshmëri.
Vendosni kufij realë: Mos prit perfeksionin, pritshmëri të larta që nuk realizohen janë burim i zhgënjimit. Njohja se çdo lidhje ka faza, dhe ne kemi hapësirë për të ndryshuar, është vetëdijesim që ndihmon. Nëse veprojmë me këtë mirësjellje dhe transparencë, fundviti nuk është vetëm mbyllje e një viti por mundësi për rilindje të ndjenjave me dikë me të cilin ndjehemi të lidhur apo me dikë me të cilin duam të lidhemi. Është thirrje për të mos u dorëzuar ndaj rutinës së “festës pa përmbajtje”, por për të krijuar një moment që ka kuptim, një deklaratë dashurie që thotë: “Të dua jo sepse festa kështu kërkon, por sepse ti më bën të ndihem i/e gjallë”, shkruan Revista Psikologjia.
Në fund, dashuria që rindizet në fundvit nuk është vetëm “rikthim nostalgjik”, por përkushtim i ri, reflektim i qetë mbi atë që kemi dhe mbi atë që duam të mbajmë me vete. Kur hapim zemrën ndaj mundësisë, fundviti bëhet jo vetëm për drita të jashtme, por për dritën brenda nesh, të dyve.
