“Jo atyre që janë trima dhe ngrehin gishtin e krimit, por atyre që janë burra dhe shtrijnë dorën e pajtimit”, Adem Demaçi.
Autori dhe pajtimtari Fetah Bekolli me dokumentarin “Tridhjet vitet e pajtimit”, dhe me librin me të njajtin titull, (që e përgatiti për botim bashkë me Ditar Kabashin), para një auditoriumi të madh, përfaqësues të pushtetit lokal, epror të FSK-së, përfaqësues të Policisë së Kosovës, të Bashkësive fetare, veteran të luftës, familjarë të veprimtarëve dhe qytetarëve tjerë, që e kishin mbushur sallën e Shtëpisë së Kulturës, “Xhemajli Berisha” në Prizren, sot solli fakte, të dhëna dhe kujtime, për sfidat dhe rëndësinë historike të Lëvizjes gjithë popullore për Pajtimin e gjaqeve në Kosovë.
Sipas këtij dokumentari, në rrethanat e okupimit të egër të vendit, që nga fillimi i shkurtit të vitit 1990, u ndi nevoja t’i bëhet një sfidë kolektive ushtrisë dhe policisë sërbosllave. Kjo sfidë gjatë muajve mars/prill, filloi nga Këshillat e Pajtimit, në të gjitha komunat e Kosovës, kurse me 19 maj 1990, u mbajt Kuvendi i parë të Lëvizjes gjithpopullore për faljen e gjaqeve.
Iniciativën për këtë Kuvend, e morrën kryesisht profesorët dhe studiuesit e Instituit Albanologjik dhe të Hisotrisë në Prishtinë nga shumë veprimtarë shkencor dhe kulturor të mbledhur përreth Anton Çetës. Kështu, Këshilli qendror, në bashkëpunim të ngusht me Këshillat komunale e rajonale, planifikoi mbajtjen e një sërë tubimesh me përmasa të gjëra, si në Bubavec të Malishevës me 16 prill, në Smolicë të Gjakovës me 28 prill, në Verat e Llukës në maj të vitit 1990, etj, ku morrëm pjesë qindra mijëra qytetarë nga çdo cep i vendit, e ku u shtri dora e faljes të qindra gjaqeve, plagëve e të ngatërresave, në emër të rinisë, popullit dhe flamurit.
“Në Këshillin e pajtimit në Prizren, fillova të angazhohem nga prilli i vitit 1998, dhe nuk u ndava deri më sot”, – tha për Inlajmin Fetah Bekolli. – “Me kujtohet tubimi i pajtimit në Rogovë me 14 maj të vitit 1998, derisa dy kilometra më larg, në Gradishë, zhvillohej një betejë e ashpër e luftëtarëve të ushtrisë Çlirimtare, kundër forcave të shumta, policore, ushtarake e paramilitare sërbe, në xhaminë e fshatit, para veprimtarëve dhe të rinjve, u falën dhjetra gjaqe, plagë dhe ngatërresa. Në çdo shtrirje të dorës së pajtimit, ne vepritmarët por edhe gjithë pjesmarrësit tjerë, kishim emocione dhe lot gëzimi. Ishim njerëz më të lumtur, por edhe më të fortë që të ballafaqohemi me makinerinë ushtrake e policore sërbe, armikun tonë shekullor, – tha në fund të bisedës Fetah Bekolli.
“Dokumentari i realizuar në vitin 2020, në bashkëpçunim me Tv Prizrenin dhe ky libër që doli këto ditë nga shtypi, i sponzorizuar nga DKRS-ja në Prizren, i vënë në pah rastet më ëmblematike të pajtimit të gjaqeve, plagëve dhe ngatërresave në reajonin e Prizrenit, paraprirë nga një hyrje e përgjithshme lidhur me fillesat e pajtimit në nivel nacional”, – na tha Dr. Ditar Kabashi, recezentë i librit dhe nip i veprimtarit të ndjerë Xhafer Kabashi. – “Kjo domosdoshmëri, mori trajtë sublime e cila natyrshëm u kthye në pararendëse për lëvizje politike e ushtarake të shqiptarëve të Kosovës. Libri dhe dokumentari, “30 vjet pajtimi të gjaqeve”, kanë edhe elemente edukative duke i orientuar brezat e rinj, si duhet përdorur virtytet në rrethana të vështira kombëtare, dhe se falja është një akt fuqie dhe maturie. Ndonëse Fetah Bekolli është ndër personazhet kryesor të ngjarjeve të përmbledhura në liber dhe dokumentar, ai ruan objektivitetin, modestinë, dhe di të çmoj tjetrin.”
Pas dokumentarit, dhe shpërndarjes së librave të pranishmit patën rastin që në Galerinë e Shtëpisë së kulturës, ta vizitojnë edhe ekspozitën e fotografive nga aksionet e shumta të Pajtimit të gjaqeve në Kosovë. O.Goranci /InLajmi/
