Numri i të vdekurve nga ditët e përleshjeve mes forcave siriane të sigurisë dhe besnikëve të presidentit të rrëzuar prej kohësh Bashar al-Assad, dhe vrasjeve për hakmarrje që pasuan, është rritur në më shumë se 1,000 të shtunën.
Kjo e bën atë një nga aktet më vdekjeprurëse të dhunës në vend në më shumë se një dekadë, sipas Observatorit Sirian për të Drejtat e Njeriut (SOHR) me qendër në Mbretërinë e Bashkuar, një grup monitorues i luftës.
Grupi tha se përveç gati 750 civilëve të vrarë, kryesisht nga të shtënat nga një distancë e afërt, u vranë 125 forca qeveritare të sigurisë dhe afër 150 militantë me grupe të armatosura të lidhura me al-Asad.
Monitoruesi i luftës shtoi gjithashtu se energjia elektrike dhe uji i pijshëm u ndërprenë në zona të mëdha rreth qytetit bregdetar perëndimor të Latakias.
Përplasjet që shpërthyen të enjten shënuan një përshkallëzim të madh në sfidën ndaj qeverisë së re në Damask, tre muaj pasi kryengritësit morën autoritetin pas largimit të papritur të al-Asadit nga pushteti.
Në një deklaratë të përbashkët, Patriarkët e krishterë të Sirisë thanë: “Siria ka dëshmuar një përshkallëzim të rrezikshëm të dhunës, brutalitetit dhe vrasjeve, duke rezultuar në sulme ndaj civilëve të pafajshëm, duke përfshirë gra dhe fëmijë”.
Al-Assad u rrëzua pasi grupi Hayat Tahrir al-Sham (HTS) organizoi një ofensivë të papritur në fillim të dhjetorit, duke rrëzuar qeverinë e tij pas një mandati 24-vjeçar dhe më shumë se pesë dekada të sundimit të familjes al-Assad.
Qeveria ka thënë se ata po i përgjigjeshin sulmeve nga mbetjet e forcave të al-Asadit dhe fajësoi “veprimet individuale” për dhunën e shfrenuar.
Vrasjet hakmarrëse që filluan të premten nga persona të armatosur myslimanë sunitë besnikë ndaj qeverisë kundër anëtarëve të grupit etnik alavit të pakicës al-Asad janë një goditje e madhe për HTS. Alavitët përbënin një pjesë të madhe të bazës mbështetëse të al-Assad për dekada.
Banorët e fshatrave dhe qyteteve alavite raportuan se persona të armatosur hapën zjarr ndaj alavitëve në rrugë ose në portat e shtëpive të tyre. Shumë shtëpi alavite gjithashtu thuhet se u plaçkitën dhe më pas u dogjën në zona të ndryshme.
Baniyas ishte një nga qytetet më të goditura nga dhuna. Banorët atje thonë se trupat u shpërndanë në rrugë ose u lanë të pavarrosur në shtëpi dhe në çatitë e ndërtesave, pa askush në gjendje t’i mbledhë ato.
Një banor i tha AP se persona të armatosur i penguan banorët të hiqnin trupat e pesë fqinjëve të tyre të vrarë të premten për orë të tëra.
Banorët shtuan gjithashtu se sulmet ndaj Baniyas ishin pa dallim dhe synonin vetëm të kërkonin hakmarrje ndaj pakicës alavite për mizoritë e kryera nga regjimi i al-Asad.
“Ishte shumë, shumë keq. Trupat ishin në rrugë”, tha Ali Sheha, një 57-vjeçar banues në Baniyas teksa po ikte. Ai shtoi se persona të armatosur ishin vendosur më pak se 100 metra larg ndërtesës së tij të banesës, duke qëlluar rastësisht mbi shtëpitë dhe banorët.
Ai gjithashtu vuri në dukje se në një incident, persona të armatosur thuhet se u kërkuan banorëve kartat e tyre të identitetit për të kontrolluar fenë e tyre dhe për të konfirmuar sektin e tyre alavit përpara se t’i vrisnin.
Incidenti tronditës ka shkaktuar reagime dhe shqetësim nga zyrtarët perëndimorë. I dërguari i posaçëm i Gjermanisë për Sirinë Stefan Schneck foli për X duke dënuar dhunën.
“Jam thellësisht i tronditur nga viktimat e shumta në Sirinë perëndimore dhe u bëj thirrje të gjithëve që të kërkojnë zgjidhje paqësore, unitet kombëtar, dialog politik gjithëpërfshirës dhe drejtësi tranzicionale. Ne duhet të dalim nga cikli i dhunës dhe urrejtjes. Gjermania është e gatshme të ndihmojë kudo që të mundemi.”
I ngarkuari me punë i Bashkimit Evropian për Sirinë, Michael Ohnmacht, komentoi gjithashtu incidentin tragjik të shpalosur, duke i bërë jehonë të njëjtës retorikë si homologu i tij gjerman. Ai gjithashtu bëri thirrje për t’i dhënë fund dhunës dhe që të gjitha palët të “ushtrojnë vetëpërmbajtje” dhe “të respektojnë të drejtën e të gjithë përbërësve të popullit sirian” për të jetuar në siguri dhe paqe.
Franca shprehu “shqetësimin e saj të thellë” për dhunën e fundit në Siri. Parisi “dënon në termat më të ashpër të mundshëm mizoritë e kryera kundër civilëve në bazë të bazave fetare dhe kundër të burgosurve”, tha ministria e tij e jashtme në një deklaratë të shtunën.
Franca u kërkoi autoriteteve të përkohshme siriane të sigurohen që hetimet e pavarura “të hedhin dritë të plotë mbi këto krime”.
