Shpërthimi në Gërdec ndodhi më 15 mars, 2008 rreth orës 12:05 dhe nga shpërthimi humbën jetën të paktën 26 persona deri më datë 18 prill këto qenë të dhënat zyrtare, shkruan InLajmi.
Gërdeci është fshat i qarkut të Tiranës, Shqipëri dhe shpërthimi ndodhi në një “fabrikë” për demontimin e armëve. Demontimi i armëve ishte një prioritet që qeveria e Shtetit Shqiptar kishte marrë përsipër për anëtarësimin në NATO pasi siç kishte deklaruar kryeministri i vendit Sali Berisha për Agjencinë Reuters “Pirgjet e 100.000 ton municioneve 40–50 vjeçare është një nga problemet tona më serioze”.
Shpërthimi shkaktoi me qindra të plagosur dhe shumë shtëpi pësuan dëmtime të shumta. Disa humbën jetën në çast, dhe disa të tjerë humbën jetën më pas në spital. Sipas Reuters, spitalet u mbushën me të gjymtuar, të djegur dhe të tjerë do të dëmtoheshin nga grimca xhamash të thyer.
3 ditë mbas tragjedisë më 18 mars 2008, nga qeveria u shpall ditë zie kombëtare dhe protesta të shumta qytetare vijuan. Nuk dihet saktë, por flamuri gjysmë shtizë u pa vetëm në disa vende. Ngjarja pushtoi të gjithë televizionet e vendit por pushtoi edhe ekranet e shumë kanaleve të huaja si Euro News, CNN e të tjerë, ku ngjarja mori prioritet në programin viziv ditor Breaking News.
Tragjedia u shoqërua edhe me ngjarje të tjera politike. Ministri i mbrojtjes Fatmir Mediu, do të jepte dorëheqjen pak ditë mbas tragjedisë. Ai nuk pranoi se kishte përgjegjësi për shpërthimin ose ndonjë lidhje korruptive në tregtinë e armëve dhe u shpreh se dorëheqja nga posti ministror ishte një “…përgjegjësi morale”.
Edhe pse në fillim grupet opozitare do të qëndronin pasive ndaj ngjarjes, më pas ata do të akuzonin drejtpërdrejtë qeverinë si shkaktare të tragjedisë. Ngjarja la një shije të hidhur në opinionin publik, por do të ishte artikulli i gazetës së New York Times ai që do të shkaktonte debate të ashpra politike në Parlamentin e Republikës së Shqipërisë.
Artikulli “Supplier Under Scrutiny on Arms for Afghans” i shkruar nga C. J. Chivers, Eric Schmitt dhe Nicholas Wood i shtypur nga Mr. Chivers, i publikuar më 27 mars të vitit 2008, nuk u mor parasysh nga qeveria, madje kryeministri Sali Berisha e quajti artikullin “Letër higjienike”. Sigurisht, u konsiderua ofendim.
Shpërthimi shkaktoi një krater gjigant me një thellësi prej 120 inçsh. Shpërthimi vrau 25 persona 26 së bashku me të vdekurën në spital si pasojë e djegieve të rënda dhe ngjasonte me një kërpudhë të zezë tymi. Shumë analistë e quajtën atë si “bombë atomike në miniaturë,” edhe pse do të ishte e ekzagjeruar të bënim një krahasim të tillë.
Dëshmitarë që përjetuan ngjarjen thonë se valanga e shpërthimit i kishte hedhur ato disa metra tutje. Persona që ndodheshin në udhëtim gjatë kohës së shpërthimit në aksin Tiranë-Durrës dëshmuan në media të ndryshme se frika i kishte pushtuar të gjithë. Të tjerë do të ktheheshin nga emigracioni, vetëm për të gjetur shtëpinë e rrënuar ose të 2 prindërit të vdekur. Të tjerë kanë qenë në shërbimin ushtarak të Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërisë jashtë vendit kur tragjedia ndodhi.
Fëmijët nuk u kursyen në këtë masakër. Rasti konkret ishte Flavio Deliu vetëm 4 vjeç, i cili humbi jetën gjatë shpërthimit. E në të gjithë këtë tragjedi të madhe, numri i arrestuar arrin në 3. Shtëpia të shumta u shkatërruan dhe shumë biznese që ndodheshin në këtë zonë, pësuan dëme të rënda. Personat që humbën gati gjithçka në shpërthim filluan protesta të shumta në të gjithë vendin. Ata u ankuan për dëme fizike, morale dhe materiale, ndërkohë që qeveria i ka dhënë atyre vetëm 1.300 dollarë për person.
Një problem dhe pasojë tjetër që la shpërthimi, është edhe ai i radioaktivitetit. Profesori Ndrek Gazulli për gazetën “Agon” tha se toka është jashtë përdorimit. Për 15 vjet, radioaktiviteti do të jetë i pranishëm në zonë dhe do të prekë si qeniet e gjalla, ashtu si edhe bimët që do nëse do të mbillen aty. Uji është i infektuar gjithashtu. Uji i pishëm është kancerogjen.
“Këto substanca janë shumë të rrezikshme për tokën dhe ujërat, sepse janë të pa tretshme në to …”, tha kimisti Sami Kulli. /InLajmi/
