Koha e konflikteve të shumta, ndarjeve të thella gjeopolitike dhe numri i lartë i njerëzve të detyruar të largohen nga shtëpitë e tyre, janë kthyer në një shqetësim që duhet të marrë zgjidhje sa më parë.
Një konferencë ndërkombëtare do të trajtojë këto çështje problematike duke synuar edhe gjetjen e një zgjidhjeje për refugjatët në botë.
Sipas vlerësimeve të fundit, ka 36.4 milionë refugjatë në mbarë botën, nga një popullsi totale e zhvendosur përfshirë të zhvendosurit brenda vendit prej 114 milionësh. Kjo popullsi globale e refugjatëve është dyfishuar brenda 7-të viteve të fundit, një reflektim i dhunës dhe abuzimeve të të drejtave të njeriut që duket se po prek gjithnjë e më shumë vende.
Në të njëjtën kohë, shumë shtete po ulin ndihmën humanitare dhe buxhetet e zhvillimit dhe në vend të përpjekjeve për të adresuar shkaqet rrënjësore të zhvendosjes, ne dëgjojmë vetëm biseda dhe përplasje mes shteteve të pasura dhe me burime të mira për largimin e të huajve, duke e bërë më të vështirë kërkimin e të drejtës për azil dhe ngarkimin e përgjegjësive te të tjerët.
Në këtë mënyrë mbajtja e Forumit të 2-të Global të Refugjatëve, i cili do të zhvillohet në Gjenevë këtë javë, mund të duket se do mbahet në një moment të pafavorshëm.
Edhe pse Forumi është shumë i domosdoshëm për arritjen e një unitetiti global, ku ata që janë të vendosur të vazhdojnë të kërkojnë zgjidhje do të mblidhen për të përballuar sfidën e madhe të zhvendosjes së detyruar.
Një sërë pjesëmarrësish, shtete, sektori privat dhe fondacione bamirësie, institucione financiare ndërkombëtare, agjenci të OKB-së, organizata humanitare dhe zhvillimore të të gjitha madhësive, qytete dhe autoritete lokale, OJQ, organizata të udhëhequra nga refugjatët, grupe besimi dhe të tjerë do të konkretizojnë dhe premtimet dhe kontributet transformuese, si dhe të bëjë vlerësimin e progresit të bërë që nga forumi i parë në 2019.
Ndarja e përgjegjësisë është thelbësore. Sot, pothuajse 75% e refugjatëve ndodhen në vende fqinje të tyre, kryesisht shtete me të ardhura të ulëta dhe të mesme. Këto vende bëjnë çfarë munden, shpesh me burime të kufizuara, por meritojnë mbështetje shumë më të madhe ndërkombëtare për këtë bujari.
Kjo mbështetje mund të marrë shumë forma: ndihmë financiare, materiale ose teknike; vende për zhvendosje dhe rrugë të tjera për pranim në vendet e 3-ta, duke u mundësuar vendeve me burime më të mira të ndajnë përgjegjësinë për refugjatët; masat për parandalimin e konfliktit dhe ndërtimin e paqes; dhe lëvizje të tjera si politikat dhe praktikat për të promovuar përfshirjen dhe mbrojtjen e refugjatëve, ose përmirësimin e monitorimit dhe kërkimit.
Ne do të përpiqemi, si gjithmonë, të krijojmë kushtet për refugjatët që të kthehen në shtëpitë e tyre në siguri dhe dinjitet duke përfshirë përmbushjen e sfidave të vjetra si ato me të cilat përballen afganët, rohingya, amerikanët qendrorë, somalezët, sudanezët e jugut, afrikanë qendrorë, sirianë dhe shumë të tjerët, duke kërkuar mënyra novatore dhe të përgjegjshme për t’i mbështetur dhe mbrojtur ata në rrethana shpesh të vështira dhe të papërsosura. Ne po e bëjmë këtë që të gjithë fëmijët refugjatë të mund të shkojnë në shkollë; në mënyrë që refugjatët të mund të përdorin aftësitë dhe njohuritë e tyre për të kontribuar në shoqëri të reja; dhe në mënyrë që refugjatët, një simptomë e dhunës dhe trazirave, të mund të jenë agjentë të paqes.
Por ne po e bëjmë gjithashtu sepse refugjatët janë në rrezik të vazhdueshëm dhe nuk mund të lejojmë që kjo të vazhdojë të të ndodhë. Në fillim të këtij viti, kur forcat rivale filluan luftimet në Sudan, dhuna ishte lajm i faqes së parë.
Në Sudanin e Jugut fqinj gjatë verës, duke parë se si ofrimi i kujdesit shëndetësor, kanalizimeve dhe strehimit ishte shtrirë në pikën e thyer nga numri i madh i njerëzve të detyruar të iknin vëmendja ndërkombëtare tashmë po zbehej.
Tani, pas dhunës së tmerrshme në Izrael dhe Territorin Palestinez të pushtuar, bota është e heshtur për Sudanin, po ashtu siç ka heshtur edhe ndaj konfliktit në Etiopi, Siri, Afganistan, Republikën Demokratike të Kongos, Sahel dhe shumë vende të tjera.
Edhe lufta në Ukrainë, e cila ka detyruar miliona të largohen nga shtëpitë e tyre, po del nga agjenda e lajmeve.
Megjithatë, ky raund i ri i konfliktit izraelito-palestinez na ka dhënë prova të tmerrshme se çfarë ndodh kur neglizhohen elementët thelbësorë për një paqe të drejtë dhe të qëndrueshme.
Sfida dhe kriza të tjera janë të shumta, secila e re duke e kaluar pjesën tjetër në plan të dytë. Mbytja e anijeve dhe mbytjet e refugjatëve dhe emigrantëve po kalojnë pothuajse pa koment.
Persekutimi, abuzimi i të drejtave të njeriut dhe shkeljet e ligjit ndërkombëtar bëhen normë, jo përjashtim.
Edhe me Cop28, shumë pak është bërë për të trajtuar thatësirën, urinë, përmbytjet, zjarret dhe fatkeqësitë e tjera mjedisore që prekin rajonet që presin mijëra, ndoshta miliona refugjatë së bashku me popullsinë lokale.
Për t’u përballur me këto sfida të panumërta kërkon një ndryshim mendësie, nga ai ku kufijtë, territori dhe pasuritë e një kombi individual janë pothuajse e vetmja gjë që kanë rëndësi, në atë ku ne shohim përfitimet reciproke dhe të mirën publike të veprimit kolektiv dhe ndarjes së përgjegjësisë. Bashkëpunimi nuk është i barabartë me kapitullimin dhe dhembshuria nuk është dobësi. Çdo refugjat është një simptomë e dështimit tonë kolektiv për të garantuar paqen dhe sigurinë, shkruan abcnews.al
Situatat e refugjatëve nuk duhet të kthehen në kriza nëse punojmë së bashku për t’i trajtuar dhe menaxhuar ato.
