Gjithçka tregon se së shpejti do të fillojë një raund i ri i presionit ndaj Beogradit dhe Prishtinës për të arritur progres në dialog që do të kënaqte BE-në dhe SHBA-në dhe që do të çonte në normalizimin e marrëdhënieve mes 2 palëve, transmeton InLajmi.
Progresi në bisedime në këtë moment nuk duket i sigurt, pasi dialogu ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës ka hyrë në qorrsokak, edhe pse dukej një përparim i madh kur të 2-ja palët pranuan planin franko-gjerman, pra atë evropian në Bruksel më 27 shkurt dhe më pas Plani i Veprimit për zbatimin e asaj që u dakordua në Ohër më 18 mars.
Të dërguarit e posaçëm të BE-së dhe SHBA-së për dialogun dhe Ballkanin Perëndimor, Miroslav Lajçak dhe Gabriel Escobar, të cilët u takuan sërish këto ditë, do të përpiqen ta nxjerrin dialogun nga qorrsokaku, në mënyrë që të arrihet njëfarë progresi deri në fund të vitit. Lajçak paralajmëron takim me presidentin e Serbisë, Aleksandar Vuçiq, ndërsa tashmë të hënën në Forumin e Bled-it, ka takuar kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, për të diskutuar për dialogun në nivelin më të lartë.
Mund të supozohet se tema do të jenë edhe detyrat e paplotësuara që kanë marrë të 2-ja palët për të qetësuar situatën në veri të Kosovës pas mbajtjes së zgjedhjeve në prill, të cilat u bojkotuan nga serbët, gjë që çoi në hyrjen e Kryetarëve shqiptarë në ndërtesat e 4 komunave serbe me praninë e KFOR-it dhe forcave speciale kundër të cilave serbët protestuan me ditë të tëra.
Përmbushja e obligimeve nga marrëveshjet e arritura në pranverë, së pari kërkon tërheqjen e kryetarëve shqiptarë dhe forcave speciale të Kosovës, mbajtjen e zgjedhjeve të reja në veri dhe kthimin e serbëve në institucionet e Kosovës. Të 2-ja palët kanë kushtet e tyre për të bërë atë që u kërkohet.
Edhe pse Lajcak dhe Escobar, si dhe zëdhënësi i BE-së, Peter Stano, paralajmëruan se mos përmbushja e detyrimeve mund të çojë në masa, të cilat Kosova tashmë i ka përjetuar, sepse BE-ja pezulloi përkohësisht punën e të gjitha grupeve punuese edhe për Marrëveshjen e Stabilizim Asociimit, thirrjet për pjesëmarrjen e Kosovës në takimet e nivelit të lartë, dhe programimi i fondeve për Kosovën, përfshirë ato nga IPA dhe Korniza e Investimeve për Ballkanin Perëndimor, është pezulluar, tani një paralajmërim për të 2-ja palët vjen nga presidenti francez Emmanuel Macron.
Kujtojmë, Vuçiq thotë për Macron se janë në marrëdhënie miqësore dhe se ai ka lirinë të korrespondojë me të përmes telefonit.
Markon paralajmëroi Beogradin dhe Prishtinën se do të merren masa të mëtejshme kundër të dyja palëve nëse nuk sillen me përgjegjësi.
Macron u tha gazetarëve se Marrëveshja për rrugën drejt normalizimit të marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës nga shkurti i këtij viti është “rruga e duhur përpara” dhe se palët “duhet të jenë të përkushtuara”.
“Me Gjermaninë kemi shkruar një udhërrëfyes të ri kur bëhet fjalë për dallimet mes Serbisë dhe Kosovës. Besoj se kjo është një udhërrëfyes i mirë që është përkrahur nga negociatorët evropianë dhe përfaqësuesi ynë, andaj presim një angazhim të qartë të të dyja palëve në lidhje me zgjedhjet në komunat në veri të Kosovës dhe pjesëmarrjen e përtërirë të serbëve në institucionet”, tha Macron.
Ai tha se Franca dhe Gjermania janë të përkushtuara ndaj këtij procesi dhe se kanë bërë përparim në politikën e vizave dhe ekonominë.
“Ne do ta rishqyrtojmë nëse të 2-ja palët nuk veprojnë me përgjegjësi. Ne presim që paqja të kthehet në këtë rajon. Duhet të jemi shumë të kujdesshëm, veçanërisht kur bëhet fjalë për stabilitetin në Ballkanin Perëndimor”, shtoi Macron.
Derisa në Beograd, për momentin që po shkruhet, ende nuk ka reagime zyrtare, ish-ambasadori serb në Francë Radomir Dikiq beson se ky mesazh i presidentit francez është shumë i rëndësishëm.
“Ai foli të hënën në takimin vjetor të të gjithë ambasadorëve francezë. Ato fjalime konsiderohen në një farë mënyre platforma e politikës së jashtme franceze për periudhën e ardhshme. Fakti që Macron, përveç çështjes jashtëzakonisht të rëndësishme të krizës së Nigerit për Francën dhe kërkesës që ambasadori i saj të largohej nga ai vend, të cilën Macron e ka refuzuar deri më tani, dhe luftës në Ukrainë, kishte nevojë të paralajmëronte shumë seriozisht Serbinë dhe Kosovën me kërcënimi me masaa ekonomike dhe heqjen e vizave, e liberalizimi i vizave do të duhej të shqetësonte Aleksandar Vuçiqin, por edhe të gjitha partitë politike në vend “, thotë Dikiq për Danas.
Siç shton ai, deri në këtë moment nuk ka parë që dikush në Serbi të ketë reaguar, ndërsa në Kosovë opozita tashmë ka bërë të ditur se po kërkon nga Kurti që të vazhdojë negociatat dhe “të mos ndërmarrë hapa që çojnë në ndëshkimin e Kosovës”.
“Më lejoni t’ju kujtoj se, sipas Vuçiqit, Macron është një mik i madh i Serbisë dhe miku i tij personal. Nëse po, le të shpresojmë se Vuçiq do ta dëgjojë mikun e tij”, thotë Dikiq.
Nga ana tjetër Strahinja Subotiq, nga Qendra për Politika Evropiane, thotë për Danas tha se ky paralajmërim i qartë i Macron vjen pas paralajmërimeve të institucioneve të tjera të BE-së si dhe negociatorit Lajçak.
“Edhe pse Macron ka një numër të madh problemesh në nivelin e brendshëm, ai mbetet deri tani politikani më i fortë në nivel evropian përsa i përket politikës së jashtme. Fjalët e tij kanë një peshë të re, veçanërisht nëse merret parasysh se Franca dhe Gjermania propozuan atë plan evropian. Fakti që Prishtina nuk i përmbahet atij plani, pra nuk e zbaton Asociacionin, është një goditje për të ndikuar në politikën e brendshme, jo vetëm në BE, por në Francë, pra personalisht te Macron”, thekson Subotiq.
Sipas tij, kjo performancë e presidentit francez nuk është befasuese pas disa muajsh negociatash të dështuara.
“Nuk është hera e parë që merret me këtë temë. Gjatë samitit të fundit në Moldavi të komunitetit politik evropian, ai së bashku me kancelarin gjerman Olaf Scholz u mor me këtë dhe besoj se do të vazhdojë të merret me të derisa të zgjidhet kjo çështje. Dhe do të zgjidhet me nënshkrimin e një marrëveshjeje për normalizim gjithëpërfshirës në fund të procesit të anëtarësimit në BE të Beogradit dhe Prishtinës”, përfundon ai.
I pyetur se çfarë të presin nga vizitat e reja të negociatorëve në Beograd, Subotiq tha se BE-ja dhe SHBA-ja do të vazhdojnë të promovojnë të njëjtin mesazh në sinergji, përkatësisht që kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, të bëjë hapa më të rëndësishëm.
“Jo vetëm që nuk i kryen obligimet e tij, por edhe po regresohet sepse ka vendosur kufizime tregtare për mallrat që vijnë nga Serbia. Topi është në anën e tyre të fushës. Por edhe Josep Borell, përfaqësuesi i shquar i BE-së për politikën e jashtme dhe të gjithë tregojnë se nuk duhet të relaksohemi. Sepse nëse të 2-ja palët sillen në mënyrë jo konstruktive dhe joevropiane, pasojat mund t’i vuajnë edhe ato me perspektivën evropiane”, përfundon Subotiq./InLajmi/
