Vetëvrasja është një dukuri sociopatologjike dhe mjaft e përhapur në botën bashkëkohore e ky akt ka prekur individë të të gjitha kombeve, kulturave, feve, e gjinive, shkruan InLajmi.
Derisa vetëvrasja është dukuri shprehur dhe me tendencë të rritjes në gjithë botën, këtij trendi nuk i shpëton as Kosova e cila viteve të fundit është “pikëlluar” shumë herë kur bëhet fjalë për aktin e vetëvrasjes.
Trendi vetëvrasjeve çdo herë ka tendencë të rritjes, ndërsa faktorët që shtyejn individët të kryejn këtë akt ende nuk janë të çartësuar, pavarësisht se numërohen disa faktorë me bazë ekonomike, psikologjike por edhe faktorë tjerë të natyrave specifike.
Vetëvrasjet si dukuri ndodhin në raste të caktuara në mënyrë impulsive e nxitur nga rrethanat e momentit.
Psikologu, Latif Hoxha, për Gazetën InLajmi, flet për aktet e vetëvrasjeve si dukur sociapatologjike, ndërsa përmend disa nga faktorët më potencial të cilët ndikojnë direkt në marrjen e vendimit nga individët për ti dhënë fund jetës së tyre.
“Vetëvrasjet mund të ndodhin në mënyrë impulsive nga një faktor momental dhe rrethanor, stres i tepërt, një thyerje shpirtërore në rast ndarje a divorci, një krizë ekonomike e financiare që ngushton shpresën e individit për tejkalimin e gjendjes”, tha psikologu Hoxha për InLajmin.
Sipas psikologut Hoxha, tani kur po jetojmë në kohën e teknologjisë së avancuar, përveç faktorëve primar që ndikojnë direkt në vendimin e kryerjes së aktit të vetëvrasjes, tani kemi edhe rrjetet sociale , ato që po shquhen si faktor kyç i shtimit të rasteve të vetëvrasjeve.
Fatkeqësisht, thotë psikologu Hoxha, viktima të rrjeteve sociale janë moshat e reja të cilat të ndikuar nga teknologjia shkojnë deri te akti i vetëvrasjes.
“Një faktor tjetër që nuk merret shumë parasysh por që ndikon fuqishëm aktualisht në trendin e vetëvrasjeve, janë edhe rrjetet sociale dhe kjo ka bërë që të rritet numri i rasteve të vetëvrasjeve në veçanti te moshat e reja”, tha psikologu Hoxha për InLajmin.
Vetëvrasja dikur në Kosovë ka qenë patologji sociale dukuri e “izoluar”, ndërsa pasluftës kjo dukuri ka marrë “hov” e ndikuar nga faktorët psikologjik, ekonomik dhe faktorët social, e tash së fundi këtij trendi po i kontribuojnë edhe rrjetet sociale.
Sociologu, Leutrim Sahiti, pa anashkaluar faktorët primar e që potencialisht ndikojnë individët përmendi disa nga faktorët social që ndikojnë në shtyrjen drejt këtij akti.
“Vetëvrasja si dukuri ka ekzistuar edhe me herët, por që rritja e saj ka filluar pas luftës, përkatësisht me fillimin e tranzicionit, ndryshimin e stilit të jetës, rritjes së depresionit, stresit, pasojave psiko-sociale të luftës së fundit, nivelit të lartë të papunësisë, mungesës së perspektivës në vend etj”, tha Sahiti për InLajmin.
Më tej ai tha se përkrahja e shtetit ndaj individëve që ballafaqohen me kriza të ndryshme qofshin ato psikike apo ekonomike do të ndikojë po ashtu në reduktimin e numrit të vetëvrasjeve në vend.
Ndryshe vetëm në 6 mujroin e parë të vitit 2022, 17 persona kanë kryer vetëvrasje tha Policia e Kosovës në një përgjigje për InLajmin.
“Kur flasim për gjininë, viktimat e gjinisë mashkullore prijnë në kryerje të këtij akti, kurse për rastet e mbetura në tentativë ka më shumë raste të gjinisë femërore”, thuhet në përgjigjen e Policisë për InLajmin.
Tutje nga Policia treguan se në vitin 2021, 44 persona në Kosovë kryen vetëvrasje dhe se moshat që janë pak më shumë të prekura nga kjo dukuri janë nga 18-40 vjeç. Libona Gegaj /InLajmi/
