Fundi i muajit mars është përmendur si data e fundit kur Kosova dhe Serbia do të duhet që ta arrijnë një marrëveshje finale.
Njohësit politik janë skeptik që mund ta ketë një marrëveshje deri në fund të muajit mars të viti të ardhshëm, sipas tyre Kosova duhet të fokusohet në marrëdhëniet me shtetet alete dhe në njohje reciproke.
Njohësi politik Shemsi Jashari tha se dakordimi në Bruksel i cili është bërë pa shkrim zor që mund të implementohen duke marr parasysh praktikat e mëhershme.
Ai shtoi se pavarësisht deklaratave të udhëheqësve tanë për këtë dakordim, Bashkimi Evropian ende nuk e ka konfirmuar një marrëveshje të tillë.
“Përmendet një afat marsi i vitit 2023 ku do të mund të finalizohej një marrëveshje me propozimin franko-gjerman ose propozimin e BE-së, por në fakt del të jetë një dakordim që nuk është shumë praktik e zakonshme që kur kemi të bëjmë me dy shtete ku marrëveshjet bëhen pa shkrim dhe te ketë dakordim për shkak se nëse shohim raportin e Kosovës me Serbinë kemi parë që Serbia vazhdimisht ka ikur nga përgjegjësit që i ka marr edhe me marrëveshje të shkruara, ku kemi marrëveshja që nga viti 2013 e tutje që nuk janë implemnetuar as një herë dhe të dakordohesh për diçka që nuk ka as një siguri që do të implementohet në fakt është një episod më shumë e takimeve, nga ajo që është thënë është se BE-ja nuk e ka konfirmuar se marsi mund të jetë si afat kur do të kishte një marrëveshje mesë Kosovës dhe Serbisë”.
Ai bëri thirrje që pala kosovare të punojë ngushtë me aleatët ndërkombëtarë, pasi sipas tij, në marrëveshje e fundit për targat Kosova është shikuar me skepticizëm.
“Pala kosovare duhet të punoj ngushtë me aleatet ndërkombëtare, me ShBA-ne dhe BE-në por me theks ShBA-në dhe duke punuar ngushte me ta të bëjë veprime te cilat palën kosovare do ta nxirrnin si konstruktive dhe jo të kemi një pozicion çfarë e kishim ne kohën e fundit kur edhe aleatet tanë kanë pasur një skepticizëm dhe kritika publike ndaj Qeverisë për mos dëgjueshmëri ose më mirë me thanë sikur pala kosovare do ta tensionoj situatën në veri. Duke pasur parasysh pozicionin e Kosovës, mungesën e fuqisë, rolin e NATO-së në Kosovë, mungesën e kapaciteteve të sigurisë së Kosovës edhe raportin që kemi në nivel ndërkombëtar, mos njohjen nga 5 shtetet e BE-së na detyron patjetër që të jemi shumë të kujdesshëm duke ruajtur aleancat që ta qojmë përpara interesin e Kosovës”.
“Do ta shohim një vazhdimësi të takimeve, një presion ndërkombëtarë për të arritur një marrëveshje. Ajo çka bie në sy është fokusimi i ShBA-së dhe BE-së në rastin e fundit të ruajtjes së stabilitetit së sigurisë në vend po jo një presion për të arritur një marrëveshje, por fokusi ka qenë që të mos provokohet një situatë që do të mund të krijonte trazira në aspektin e sigurisë”, tha ai.
Jashari theksoi se është dobësuar pozicioni i Kosovës në tavolinën e negocimit, duke e ndërlidhur atë më tërheqjen e fundit të Qeverisë së Kosovës sa i përket çështjes së targave.
“Në fakt nga ajo që kemi parë në publik ka interpretime të ndryshme. Ky proces është folu është stërfolur shumë, por ajo që kemi parë është një dobësim i pozicionit të Kosovës në tavolinën e negocimit për faktin që deri në momentin e fundit insistuam ne implementim të vendimit për targat, mandej pas një presioni e tërhekem atë vendim. Plani franko-gjerman që është diçka e ndërmjetme në mesë një marrëveshje që do të siguronte qetësi po që nuk do të kishte njohje në këtë fazë” tha ai.
Njohësi politik Fidan Ukaj tha për se në këtë marrëveshja ka dilemë tek ndërmjetësuesit e BE-së, për shefin e diplomacisë së BE, Josep Borrell si dhe diplomatin e BE-së, Mirosllav Lajçak, pasi sipas tij, të dytë janë nga vendet të cilat nuk e njohin Kosovën.
“Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë qenë dhe mbeten aleatët të fuqishëm të Kosovës edhe vendet e QUINT-it. Unë e kam kritiken tekë ndërmjetësuesit në dialog të Borell dhe Lajçak, të cilët vinë nga vendet mos njohëse të shtetit të Kosovës dhe këtu është dilema në raport me ndërmjetësuesit e këtij dialogu. Sa i përket përkrahjes se ShBA-së dhe vendeve të QUINT-it unë besoj se e kemi pasur dhe vazhdojmë ta kemi përkrahjen e këtyre vendeve”, tha ai.
Ukaj shtoi se nuk ka qenë e ditur se ka pasur një dakordim që deri në mars të ketë një marrëveshje finale, por ai tha së është skeptik që do të ketë një marrëveshje.
Sipas tij, në marrëveshjen finale Kosova duhet të përqendrohet në njohje reciproke me Serbisë.
“Sipas asaj që dëgjuam nga kryeministri Kurti një afat kohorë që deri më tani nuk e kemi ditur se paska qenë në tryezë muaji mars, Kurti paska propozuar muajin shkurt dhe ne shpresojmë që të kemi një marrëveshje përfundimtare deri në këtë afat kohor, sipas gjitha gjasave unë jam skeptik se do të kemi një marrëveshje finale në këto afat kohore”, shkruan Ekonomia Online
“Kosova duhet të përqendrohet në njohjen reciproke ne mesë të Kosovës dhe Serbisë dhe nuk duhet të heqë dorë nga kjo kërkesë që brenda kësaj marrëveshje finale gjithsesi të jetë njohja reciproke në mesë vendeve”, tha ai.
