Disa nga vendet kryesore ekonomike të botës, duke përfshirë Shtetet e Bashkuara dhe disa anëtarë të Bashkimit Evropian dhe Grupit G7, po përpunojnë detajet e një ndalimi të eksporteve të arit nga Rusia, me planin që pritet të miratohet zyrtarisht së shpejti këtë javë.
Sipas mediave të huaja, propozimi u hodh për herë të parë në samitin e G7 në Bavari muajin e kaluar, por po finalizohet nga SHBA, Mbretëria e Bashkuar, Kanadaja dhe Japonia, përpara se grupi të votojë për ndalimin e importeve të arit rus.
“Ari i rafinuar rus është i shënuar dhe me datë dhe për këtë arsye është i identifikueshëm drejtpërdrejt”, ka thënë në një deklaratë për Al Jazeera, LBMA – shoqata tregtare që përfaqëson tregun në Mbretërinë e Bashkuar për shufrat e arit dhe argjendit.
“Sanksionet e vendosura nga 24 qershori zbatohen për të gjithë arin e ri rus, por nuk zbatohen për arin rus të prodhuar para kësaj date dhe të mbajtur jashtë atij vendi”.
A nuk e kanë ndaluar disa vende tashmë arin rus?
Po, ka pasur një ndalim jozyrtar për arin rus nga tregu i Londrës, pasi shumica e blerësve atje ndaluan tregtimin e tij kur LBMA hoqi rafinerët rusë të arit nga lista e saj e akredituar në mars.
Kur Britania njoftoi ndalimin në fillim të këtij viti, qeveria e Boris Johnson pretendoi se eksportet e arit ishin bërë të vlefshme për shumë oligarkë rusë në bashkëveprim me Kremlinin, pasi ata u kthyen në shufrat prej argjendi për të anashkaluar sanksionet perëndimore.
Pse synohet ari?
Në mënyrë efektive një ndalim do të thotë se parandalon kompanitë dhe bankat ruse të minierave, si dhe individët e pasur, të kenë në duar arin për ta shkëmbyer me monedha të forta – veçanërisht pasi rubla është goditur nga lufta dhe sanksionet.
Qëllimi përfundimtar i këtyre masave është kufizimi i Rusisë në burimet e saj të të ardhurave të mëdha.
Sa i rëndësishëm është ari për ekonominë ruse?
Sipas Al Jazeera, Rusia është vendi i 2-të më i madh në botë për prodhimin e arit dhe eksportet e saj të metalit të çmuar vlerësohen të jenë rreth 15 miliardë dollarë në vit (2021).
Kina dhe Australia janë vendet e tjera që kryesojnë listën e “minatorëve të arit”.
BE arrin marrëveshje me Azerbajxhanin për të dyfishuar importet e gazit – Putin e pranon se Rusia po përballet me “probleme kolosale” të teknologjisë,
Vitin e kaluar, Rusia minoi 314 ton ar, raportoi Reuters, duke cituar të dhënat e ministrisë ruse të financave, që përbën gati 10% të materialit me shkëlqim të prodhuar globalisht.
Minatorët rusë të arit ua shesin kryesisht mallrat e tyre bankave tregtare vendase, të cilat zakonisht i dërgojnë ato në bankën qendrore të Moskës ose i eksportojnë ato.
Kompania Polyus është prodhuesi më i madh i arit në vend, i ndjekur nga Polymetal.
Në dekadën e fundit, shumica dërrmuese e arit të Rusisë u dërgua në Mbretërinë e Bashkuar, qendra më e madhe në botë e tregtimit të shufrave. Britania importoi ar rus me vlerë 15.2 miliardë dollarë vitin e kaluar, sipas Comtrade, bazën e të dhënave të Kombeve të Bashkuara për statistikat e tregtisë ndërkombëtare.
Por në vitet e fundit Rusia ka dërguar gjithashtu ar në vende duke përfshirë Zvicrën, Turqinë dhe Kazakistanin, sipas të dhënave tregtare.
Pra, ndërsa një ndalim i arit rus do të shkaktonte “disa shqetësime brenda vendit”, ai nuk do të ishte në të njëjtin nivel nëse krahasohet me çmimet e naftës ose gazit.
Fawad Razaqzada, një analist tregu për firmën e shërbimeve financiare City Index, tha: “Nuk është aq e rëndësishme për ekonominë ruse, por siç thuhet, sanksionet perëndimore janë krijuar ‘për të vrarë me një mijë goditje’ dhe kjo është vetëm një nga ato”.
A do të ketë efekt në tregjet perëndimore?
Këshilli Botëror i Arit (WGC) nuk pret që ndalimi i G7 të ketë një “ndikim të rëndësishëm” në tregun global të arit.
“Për shkak të stoqeve të mëdha mbi tokë, ka mjaft ar në dispozicion për të përmbushur nevojat e fabrikimit dhe tregtimit”, ka thënë ky institucion në një deklaratë për Al Jazeera.
Pra, në fakt, ndërsa Rusia është një prodhues i madh i arit, oferta e saj mund të mos jetë ende një faktor i mjaftueshëm që çdo ndalim i arit të ri të tronditë tregjet dukshëm.
Por, qoftë edhe një ulje e vogël e ofertës, a ka bërë që çmimet të jenë rritur?
“Ju do të mendonit se ky do të ishte një rast i tillë”, tha Razaqzada. “Por çmimet e arit në fakt kanë rënë ndjeshëm në muajt e fundit, duke sugjeruar se ndalimi rus nuk ka pasur asnjë ndikim”.
Dhe “ndikimi i ndalimit ka të ngjarë të jetë i kufizuar, duke pasur parasysh se industria kishte ndërmarrë tashmë hapa për të kufizuar arin rus”.
Ku shkon ari rus?
Të paktën gjashtë muaj trazira ekonomike, lufta dhe sanksionet globale do të thotë se aktualisht blerësit e arit të Rusisë përbëhen kryesisht nga banka qendrore e vendit, klientët e mallrave vendase që duan t’i mbajnë paratë e tyre në diçka të sigurt, dhe blerësit në Azi, veçanërisht Kina dhe India, të cilët nuk e kanë sanksionuar Moskën.
Ndërsa këto dy vende vazhdojnë të blejnë naftë të papërpunuar ruse me çmime të zbritura, duket logjike që tregtarët e arit në të dyja vendet do të jenë disi të “panxitur” nga një ndalim i shufrave ruse në perëndim.
“Eksportet e arit [ruse] tashmë janë ridrejtuar që nga fillimi i luftës, duke rrjedhur drejt lindjes dhe jo drejt perëndimit, duke reflektuar vetësanksionimin nga pjesëmarrësit e tregut të arit në botën perëndimore”, tha Carsten Menk, një analist i lartë në ndërmjetësin e mallrave Julius Baer.
Andaj “implikimet e një ndalimi në tregun e arit ka të ngjarë të jenë shumë të kufizuara”.
Importet e gazit rus në Evropë arrijnë në nivelet më të ulëta në histori
Razaqzada shtoi: “Ndikimi në ekonominë ruse do të jetë i papërfillshëm, pasi ajo ende ka të ngjarë t’u shesë arin klientëve të saj ekzistues në disa vende aziatike, ndërsa Perëndimi kishte goditur tashmë importet e pothuajse çdo gjëje që pengon Rusinë që kur filloi lufta”.
Pra, cili është qëllimi i një ndalimi të tillë?
Simbolika. Ndalimi mund të ketë një efekt të kufizuar të prekshëm në aftësinë blerëse dhe tregtare të Rusisë në afat të shkurtër, por Perëndimi shpreson se “mbyllja” nga një treg tjetër fitimprurës mund të ketë pasoja në industrinë e saj vendase në afat të gjatë dhe një efekt të përgjithshëm në moral,
Çfarë do të thotë kjo për konsumatorin?
Jo shumë, përveç atyre në vendet që miratojnë ndalimin dhe që planifikojnë të blejnë ose tregtojnë ar të ri rus në të ardhmen, përcjell Telegrafi.
Dhe si konkluzion, siç thanë analistët, me ofertë të bollshme në shumicën e tregjeve dhe një çmim që ka rënë, tregu i përgjithshëm i arit ka të ngjarë të mbetet i patrazuar.
