26 Marsi është dita e 85 e këtij viti, deri në fund të tij janë edhe 280 ditë.
Ngjarje
saladini
1169 – Saladini apo Salahudini bëhet emir i Egyptit. Saladini ishte sulltani i parë i Egjiptit dhe Sirisë dhe themeluesi i dinastisë Ayyubid. Mysliman me origjinë kurde, Saladini udhëhoqi opozitën myslimane kundër kryqtarëve evropiane. Në kulmin e fuqisë, sulltanati i tij përfshinte Egjiptin, Sirinë, Mesopotaminë, Jemenin, dhe pjesë të tjera të Afrikës së Veriut.
1881 – Lufta greke per pavaresi nga perandoria Osmane – Thesalia bëhet pjesë e Greqisë. Në epikën e Homerit, Odiseu viziton mbretërinë e Aeolus, dhe ky është emri i vjetër për Thesalisë. Fusha e Thesalisë është vendi i betejës mes perëndive; sipas mitologjisë, Kadmus mbolli dhëmbë në këtë fushë dhe prej tyre mbinë njerëz, autoktonë, vendas, lindur nga dheu); një nga djemtë e Kadmusit dhe Harmonisë quhej Ilir dhe Illyrian u quajtën pasardhësit e tij. Kadmus, fenikas, solli edhe alfabetin në këtë rajon, sipas mitit. Në shek. IV pes, Thesalia u përfshi në mbretërinë e Filipit II të Maqedonisë. Në shekujt e parë të erës sonë, Thesalia më u bë pjesë e Perandorisë Romake, dhe më pas pjesë e perandorisë romake të Lindjes, Bizantine. Avarët erdhën në këtë pjesë të Evropës në vitet 550, të pasuar nga fiset sllave në shekullin e VII, dhe aleanca Avare – Sllave filloi të kontrollojë Perandorinë byzantine, përfshi Thesalinë. Në vitin 1821, pjesë të Thesalisë u përfshinë nga kryengritjet e para për pavarësi nga perandoria osmane. Thesalia u bë pjesë e shtetit modern grek në vitin 1881, pas Traktatit të Berlinit.
1904 – Lindi Joseph Campbell, mytologist amerikan, shkrimtar dhe pedagog i njohur për punën e tij në mitologjinë krahasuese. Vepra e tij mbulon shumë aspekte të përvojës njerëzore. Filozofia e tij është përmbledhur shpesh thënien; “Ndiqni lumturinë tuaj”. Joseph John Campbell vdiq më 30 tetor 1987.
Rrugë e hapur… nga Josef Kampbell
(shqipërim)
Futu në pyll
në pikën më të errët,
ku nuk ka rrugë.
Udha e hapur,
Eshtë e dikujt tjetër.
Nuk je në rrugën tënde.
Nëse ndjek gjurmët e tjetrit,
Nuk do të mund të kuptosh
As potencialin tënd.
1913 – Lufta I Ballkanke: Forcat bullgare marrin Edirnenë (Adrianopojë), pas 5 muajsh rrethimi dhe dy sulme të guximshme gjatë natës. Robërit osmanë të luftës u trajtuan shumë keq dhe disa prej tyre u vranë. Sipas raportit Carnegie, ndaj bullgarëve u bënë dy akuza kryesore:
1 – ata i trajtuan robërit osmanë të luftës me mizori dhe shumë brutalitetit.
2 – autoritetet bullgare lejuan plaçkitjen e pronës së popullsisë turke të Edirnesë për tre ditë pas dorëzimit të qytetit.
1931 – SwissAir themelohet si linja ajrore kombëtare e Zvicrës. Swissair konsiderohet një nga linjat ajrore më të mëdha ndërkombëtare dhe njihet si “Flying Bank” (Bankë Fluturuese) për shkak të stabilitetit financiar të kësaj linje ajrore.
1979 – Anwar al – Sadat, Menachem Begin dhe Jimmy Carter të nënshkruajë Traktatin e Paqes Izrael – Egjipt në Uashington, DC. Normalizimi i marrëdhënieve mes Izraelit dhe Egjiptit, hyri në fuqi në janar 1980. Në mars 1980 u përuruan fluturime të rregullta ajrore. Egjipt gjithashtu filloi furnizimin e Izraelit me naftë bruto. Traktati u prit me polemika të mëdha në të gjithë botën arabe, ku ishte dënuar dhe konsiderohet si një thikë në shpinë. Ndjenja e zemërimit ishte veçanërisht i fortë në mesin e palestinezëve, me udhëheqësin e Organizatës Çlirimtare të Palestinës, Jaser Arafat, duke deklaruar; ” . . Le ta nënshkruajnë atë që u pëlqen paqja e rreme nuk do të zgjasë”. Në anën tjetër, traktati bëri që presidenti egjiptian Anwar Sadat dhe kryeministri i Izraelit, Menahem Begin të ndanin Çmimin Nobel të Paqes. Megjithatë, si rezultat i traktatit, Egjipti u pezullua nga Lidhja Arabe në 1979 deri1989, dhe Sadati u vra me 6 tetor 1981 nga anëtarët e Xhihadit Islamik Egjiptian.
1997 – Afër San Diegos, Kaliforni, policia zbulon 39 viktima të një vetëvrasjeje në masë – anëtarë të kultit “Heaven’s Gate”, të cilët besonin se vetëvrasja do t’i lejonte ata të dilnin nga trupi dhe të hynin në një anije jashtëtokësorësh e fshehur pas kometës Hale-Pope.
1999 – Në Padalishtë të Skenderajt nga kriminelët serbë janë masakruar 19 anëtarë të familjes Imeraj (në mesin e të cilëve 11 femra dhe 5 fëmijë të moshës 2 – 16 vjeçare).
Lindje
1951 – Rexhep Mala,Hero i Kombit Shqiptar
1868 – Fuad I, mbret i Egjyptit
1876 – Princ Vidi, Mbret i Shqipërisë (vdiq më 18 prill 1945)
1893 – Palmiro Togliatti, politikan italian
1911 – Tennessee Williams, dramaturg amerikan
1913 – Paul Erdös, matematikan hungarez (vdiq më 1996)
1925 – Pierre Boulez, kompozitor francez
1935 – Mahmoud Abbas, politikan palestinez
1937 – Ahmed Kurei, politikan palestinez
1940 – James Caan, aktor amerikan
1942 – Erica Jong, letrare amerikane
1944 – Diana Ross, këngëtare amerikane
1968 – Mahsun Kirmizigul, këngëtar dhe aktor turk
1982 – Princi Leka, pinjoll i familjes mbretërore Zogu
Vdekje
1212 – Sancho I, mbret i Portugalise (lindi më 1154)
1827 – Ludwig van Beethoven, kompozitor gjerman (lindi më 1770)
1902 – Cecil Rhodes, politikan britanik (lindi më 1853)
2005 – Melihate Ajeti, aktore (lindi më 1935)
2015 – Tomas Tranströmer, nobelist suedez
Festa dhe përvjetore
1999 – Okupatoret Serbë masakruan Krushen dhe disa fshatra per rreth
