Rehabilitimi i pesë blloqeve të termocentralit “Kosova A” mund ta nxjerrë Kosovën nga terri, thotë në një intervistë për Radion Evropa e Lirë, ish-ministri i Energjisë, Ethem Çeku.
Për krizën energjetike me të cilën po përballet Kosova, Çeku fajëson politikën. Sipas tij, sektori i energjisë kërkon një konsensus politik. Pa një konsensus të tillë, ai thotë se Kosova do të mbetet me linjit të bollshëm e të politizuar, pa ndërtimin e termocentraleve të reja dhe do të përballet me reduktime të ashpra të energjisë.
Kosova, sipas tij, këtë krizë energjetike nuk do ta kishte sikur ta zhvillonte projektin e Termocentralit “Kosova e Re”.
Kosova edhe këtë dimër po ballafaqohet me mungesë të energjisë elektrike. A ka pasur mundësi të evitohet ky problem?
Ethem Çeku:Po, ka mundur. Kosova ka 11 miliardë tonë linjit që ka mundur t’i fusë në përdorim, në zhvillimin e sektorit të energjisë. Fatkeqësisht, politikat e gabuara që janë bërë, kanë lënë 11 tonë linjit të papërdorshëm.
Sot Kosova, si një nga vendet më të pasura në botë në fushën e linjitit, duhet të blejë energji elektrike nga 500 euro për megavat, derisa kemi mundur të prodhojmë me 56-60 euro megavatin.
Këto janë politikat e gabuara që janë bërë nga qeveritë të cilët nuk e kanë lejuar zhvillimin e projektit të termocentralit “Kosova C”, dhe duke larguar katër konsorciumet e mëdha botërore të asaj kohe, të cilët kishin konkurruar për ndërtimin e blloqeve për ndërtimin e termocentralit “Kosova C”, që më vonë e ndërruan emrin dhe e bën “Kosova e Re”. Po ashtu e ndërruan edhe projektin në tërësi dhe kjo bëri që të largohen nga Kosova investitorët që ishin të fuqishëm.
Kosova humbi rastin që të ndërtojë termocentrale të reja, që në atë kohë kishin mbështetje edhe të Bankës Botërore dhe Komisionit Evropian. Banka Botërore ndau fonde, u dhanë garanci bankare për zhvillimin e sektorit të energjisë. Vendet e Bashkimit Evropian mbështetën zhvillimin e sektorit të energjisë në Kosovë. USAID bëri një punë të madhe, dërgoi ekspertët më të mirë të fushës së energjisë dhe u bë një ekip i jashtëzakonshëm për ndërtimin e termocentralit, por termocentrali nuk u ndërtua.
“Veprimet politike e dëmtuan Kosovën”
Kush mund të fajësohet për dështimin e këtij projekti?
Ethem Çeku:Po, zhvillimet politike që u bën më vonë e eliminuan ndërtimin e termocentralit dhe bën që Kosova të jetë një nga vendet më të varfra në fushën e energjisë. Investitorët nuk pranojnë lojëra politike në sektorin e energjisë. Veprimet politike e dëmtuan Kosovën.
Asnjë mandat qeveritar nuk mjafton për të zgjidhur problemin e sektorit të energjisë, prandaj kërkohet një qëndrueshmëri në projekt, kërkohet një politikë e përbashkët e Qeverisë dhe Parlamentit.