21 marsi ndër vite

21 Marsi është dita e 80 e këtij viti, deri në fund të tij janë edhe 285 ditë.

630 – Perandori bizantin Herakliu rikthen “Kryqin e Vërtetë” në Jeruzalem. Ishte një kohë kur njerëzit ishin hipnotizuar nga druri i kryqit, nga dëshira e madhe për ta parë, për ta prekur atë, madje edhe për ta puthur, megjithëse i konsumuar. Ishte koha kur krishterimi kishte filluar të dilte nga strehimi dhe të manifestohej. Dhe ishte kjo kohë, siç është thënë, kur një mbretëreshë e krishterë, Helena, e ëma e Kostandinit të madh, gërmoi, rrëmoi thellë në tokë në kodrën në Jeruzalem dhe gjeti atë që njerëzit dëshironin; Kryqin ku Jezusi ishte gozhduar. Në vitin 634, Jeruzalemi ra në duart e kalifit Omer. Një vit më vonë, Kryqi u tërhoq nga Jeruzalemi për ruajtje në Konstandinopojë; dhe prej asaj kohë fati i tij nuk i dihet.

1188 – Atoku ngjitet në fronin e Japonisë. Ai ishte 7 vjeç, me armiq e rivalë të shumtë. Në Betejën e Dan-no-Ura, ushtria e tij humbi. Për të mos rënë në duar të kundërshtarit, gjyshja e Antokut e mbyti perandorin fëmijë dhe pastaj mbyti veten. Kjo histori tragjike është Përrallë epike në vargje, dhe një nga tregimet më të famshme në Japoni. Çdo japonez i di përmendësh vargjet e para të kësaj poeme:
Të rënat e kobshme të këmbanave në tempull
jehonë i bëjnë përkohshmërisë së gjithëçkaje.
Si ngjyra e luleve zbulon çka humbet.
Njeriu është krenar jo për shumë kohë
si ëndërra që sheh në një natë pranvere.
Kush është burrë më në fund shkatërrohet
bëhet jo më shumë se pluhuri përball erës.

1556 – Arqipeshku i Vanterbury Thmoas Cranmer i Kishës Angleze digjet në turrën e druve.

1610 – Mbreti James i drejtohet për here të parë Dhomës së Komunave. James mbretëroi nga mars 1603 deri në mars 1625. Ai ishte i pari mbret i Anglisë dhe Skocisë njëkohësisht. Xhejms gjithashtu mbante edhe titullin e mbretit të Francës, dhe konsiderohej si një nga individët më intelektualë ulur ndonjëherë në fronin angelz dhe skocez. Ai ishte edhe shkrimtar, po përmendet kryesisht për dhënien e autorizimit për përkthimin në anglisht nga greqishtja dhe hebraishtja të Biblës. Ky version i mbretit James, vazhdon të jetë libri më i shtypur në botës, me mbi një miliardë kopje. Mbreti James nuk kishte të bënte me financimin apo përkthimin e Biblës, ai thjesht dha urdhër. Për përkthimin e Biblës (King James Version) punuan filozofë, gjuhëtarë e shkrimtarë më të shquar të asaj kohe – Shekspiri mendohet të ketë qenë një nga redaktorët e këtij përkthimi.

1697 – Car Pjetri i Madh i Rusisë fillon turneun nëpër Evropën Perëndimore me shpresë për të krjuar një alencë kundër perandorisë osmane; Pjetri e dinte se Rusia nuk mund të përballej e vetme me osmanët. Kështu ai u nis për në Evropë në udhëtim 18-mujor; Pjetri e fshehu identitetin e tij dhe u pëfshi ‘inkonjito’ në një delegacionin rus për të kërkuar ndihmën e monarkëve të Evropës. Por cari u zhgënjye kur kuptoi se Franca ishte aleate tradicionale e sulltanit osman, dhe Austria ishte e interesuar për të ruajtur paqen me osmanët, ndërsa kryente luftëra në perëndim.

1800 – Pius VII kurorëzohet Papë në Venecja me një kurore papale të bërë me letër.

1804 – Miratohet Kodi civil francez i hartuar nga Napoleoni i parë. Veç të tjerash, Kodi ndaloi privilegjet bazuar në lindje a prejardhje, lejoi lirinë e fesë, dhe theksoi se punët qeveritare duhet t’u jepen vetëm personave më të kualifikuar.

1844 – Për herë të parë – William Miller në Massachusetts shpalli datën e kthimit të Krishtit dhe fundin i botës; ai tha se kjo do të ndodhte më 22 tetor 1844. Kur dita erdhi dhe parshikimi nuk u përmbush, Milleri pësoi zhgënjim të madh, dhe njerëzit filluan të tallen;
“Shpresat u shuan,
Lotët na pushtuan
Qamë e qamë me oi
deri sa zbardhi dita.”

1890 – Hebrenjtë austriakë njihen me ligj si komunitet në Austri.

1923 – Sekretari amerikan i Shtetit, Charles Hughes, refuzon njohjen e Bashkimit Sovjetik.

1935 – Persia ndryshon zyrtarisht emrin, duke u quajtur Iran.

1947 – Presidenti amerikan Harry Truman nënshkruan Urdhrin Ekzekutiv 9835 që u kërkon të gjithë punonjësve federale të zotohen për besnikëri ndaj Shteteve të Bashkuara.

1951 – Julius dhe Ethel Rosenberg dënohen me vdekje nën akuzat për spiunazh lidhur me dhënien e sekreteve mbi bombën atomike Bashkimin Sovjetik. Çifti Rosenberg, shtetas amerikanë, u ekzekutuan në karrige elektrike më 19 qershor 1953.

1955 – Kryepeshkopi Makarios i Qipros shpreh dëshirën për bashkimin e ishullit me Greqinë. Më 1960, Makarios do të bëhej presidenti i pare i Republikës së Qipros. Ai shërbye në këtë post tre mandate; mbijetoi 4 atentate dhe një grusht-shtet. Vdiq papritur nga pushimi i zemrës, më 3 gusht 1977, në moshën 63 vjeçare.

1982 – Shënohet për here të pare Dita Ndërkombëtare e Paqes, që thekson në veçanti ndaljen e luftës dhe dhunës në konfliktet në vazhdim. Këtë ditë, Këmbana e Paqes bie në selinë e OKB-së në Nju Jorkut. Këmbana është është prodhuar nga shkrirja e monedhave të dhuruara nga fëmijët nga mbarë bota si kujtesë për koston njerëzore të luftës; mbishkrimi në anën e këmbanës thotë, “Rroftë paqja absolute botërore”.

1980 – Presidenti Xhimi Karter shpall bojkotin amerikan të Lojërave Olimpike të Moskës për të protestuar kundër pushtimit sovjetik të Afganistanit. Moska kundër-përgjigjet pas 4 vjetësh, kur së bashku me vendet e bllokut komunist bojkotoi Olimpiadën Verore të Los Anxhelesit më 1984.

1990 – Namibia fiton pavarësinë formale nga Afrika e Jugut, me Sam Nujoma duke u përbetuar si Presidenti i parë.

1993 – Papa Gjon Pali II shpall Duns Skotin, shenjtor. Duns ishte skocez. Por kur e pyesnin nga ishte, Duns pergjigjej; “Skocia më lindi. Anglia më strehoi. Franca më mësoi. Këlni më mban mua”. Duns Skot (1266 – 1308) konsiderohet një nga teologët-filozofë më të rëndësishme të mesjetës së vonë. Sipas doktrinës së tij “Univociti i qenies”, ekzistenca është koncepti më abstrakt që njeriu aplikon për çdo gjë që ekziston. “Univocity i qenies” ndodh kur fjalët që përshkruajnë vetitë e Perëndisë përdoren për të përcaktuar njerëzit apo sendet, edhe pse Perëndia është shumë ndryshe në natyrë nga njeriu.

1999 – UNESCO shpall ditën botërore të poezisë. “për të nxitur leximin, shkrimin, botimin dhe mësimin e poezisë në të gjithë botën”.

Lindje