Qytetarët e Kosovës që jetojnë në vendet e ndryshme të botës vazhdojnë të kenë interesim më të madh për sektorin e patundshmërive.
Njohës të rrethanave ekonomike përqendrimin e investimeve të diasporës në patundshmëri, po e konsiderojnë për qëllime personale dhe familjare.
Emrush Ujkani, drejtor Ekzekutiv i Këshillit të Investitorëve Evropian në një intervistë për Ekonomia Online thotë se shumica e atyre që jetojnë në diasporë ende vazhdojnë të kenë patundshmëri në Kosovë dhe për këtë arsye ata fokusohen në këtë fushë.
‘’Diaspora jonë e cila është e vendosur në vendet e ndryshme të botës, vazhdojnë që të kenë patundshmëri në vendin tonë dhe rrjedhimisht kapitali i tyre investohet në forma të ndërtimeve të ndryshme që bëhen. Prandaj mund të themi në një far formë që më shumë është e lidhur me sektorin e patundshmërive dhe kjo është arsye kryesore që e bënë patundshmërinë që të jetë në fokus të tyre. Sepse sot diaspora ka mundësinë e lëvizjes së lirë dhe mendoj që kjo është arsyeja kryesore”, thotë ai.
Sipas Ujkanit diaspora duhet të jetë e informuar rreth mundësive që ofron Kosova në aspektin legjislativ apo të regjimit tatimor dhe të zbatohen në mënyrë korrekte, sepse mos korrektësia po i bënë inferiore dhe të frikshëm t’i qasen tregut.
“Mendoj që diaspora ka nevojë që të jetë më informuar rreth mundësive që janë në Kosovë dhe që ata të dalin përtej asaj. Ata këtu mund të vinë vetëm si turist ose vetëm të investojnë në pronat e tyre dhe për qëllimet e tyre personale ose familjare nganjëherë dhe mendoj që ka nevojë të informohen më tepër për mundësitë që ofron Kosova, qoftë në aspektin legjislativ apo në aspektin e regjimit tatimor që ekziston në vendin tonë dhe të cilat në një far mënyre nuk del që të jenë jo të favorshme. Ajo çka ka nevojë është që ato gjithmonë të zbatohen në mënyre sa më korrekte dhe kjo është ajo që i bënë ata të ndihen inferior dhe të frikshëm që ti qasen këtij tregu”.
“Unë mendoj që në të gjithë sektorët, përfshirë edhe tregun e shërbimeve i cili ka nevojë të ketë prezencën e tyre, pastaj edhe në sektorin e prodhimit sepse edhe Kosova identifikohet si vend blegtoral ku mund të ketë mundësi dhe ka potenciale që mund ti hyjë në punë dhe kapitali i tyre investiv të kthehet në diçka që është në interesin e tyre dhe shoqërisë tonë në përgjithësi, tha ai raporton Ekonomia Online.
Ujkani më tutje theksoi se ajo çka i bënë investitorët e jashtëm që të mosinvestojnë në Kosovë janë ndikimet e ndryshme politike dhe sipas tij këto duhet të eliminohen që investitorët mos të marrin një drejtim tjetër.
“Unë mendoj që në aspektin formal dhe juridik në shumicën e rasteve del që të jemi në rregull me ato çka kemi ne si rregullativ por ne çalojmë në dy gjëra promovimin e asaj dhe të kemi një zbatim më korrekt të ligjit dhe në mënyrë më strikte të ligjit sepse dështimet më të mëdha ky vend dhe institucionet e shtetit i kanë pas pikërisht në zbatimin e ligjit dhe duhet të shmanget informaliteti dhe mënyrë e qasjes nga investitorët dhe duhet ta shmangim korrupsionin që ka qenë në disa raste dhe një numër i konsiderueshëm i këtyre investitorëve potencial ose i ka bë që të marrin orientim që të marrin dika tjetër ose të hezitojnë në tregun tonë. Aspekti fillestar ligjor, formal dhe juridik është shumë korrekt dhe ndoshta është më i avancuar në të gjithë rajonin. Kanë qenë afera të ndryshme që janë bërë me ndikim politik dhe i cili duhet të eliminohet”, thotë ai.
Kryetari i Odës Ekonomike të Kosovës, Berat Rukiqi në një intervistë për Ekonomia Online thotë se një pjesë e madhe e investitorëve të diasporës investojnë në patundshmëri për të mbajtur lidhjet e tyre familjare.
‘’Shumica prej tyre kanë investuar për familjet e veta këtu në banesa dhe vendbanime të reja dhe një pjesë e tyre duan të mbajnë një lidhje me vendin dhe pjesa më vitale që ata e konsiderojnë për me e mbajt këtë lidhje me vendin është me pas një vendbanim të përhershëm në Kosovë dhe kjo normalisht që i ka shty ata për me investua në patundshmëri’’.
‘’Ende nuk ka një shkallë të lartë të pozicionimit të investimeve të diasporës në sektorë të tjerë edhe për shkak të dilemave që shpeshherë edhe të sigurisë së investimeve dhe planeve konkrete për investime që mund të jenë në sektorë të tjerë të ekonomisë’’, thotë Rukiqi raporton Ekonomia Online.
Rukiqi thotë se Kosova është shumë larg vendit ideal dhe nuk mund të ofrojë mundësi investitorëve.
Ai thotë se Kosova duhet të jetë në një hap me vendet e regjionit për të krijuar kushte dhe projekte që të nxisin investimet në vend.
‘’Ne jemi shumë larg vendit ideal dhe jemi një vend me shumë probleme dhe ka shumë më shumë atraktivitet në vendet e regjionit se sa në Kosovë dhe ne duhet së paku me qenë me vendet e regjionit së bashku në një hap dhe me krijua kushte, stimulime politika dhe projekte që munden me nxit investime në vend’’, thotë ai.
Mungesa e sigurisë juridike, moszbatimi i kontratave dhe mosfunksionimi i sistemit gjyqësor në Kosovë po i largon investitorët, shtoi Rukiqi.
‘’Unë e kisha trajtua te pjesa që lidhet me pjesën e sigurisë juridike dhe siguria juridike i përfshin të gjitha sepse nuk ka zbatim të kontratave, garancion për zbatimin e kontratave, mbrojtje të të drejtave pronësore pastaj vendosje të drejtësisë kudo që ka nevojë për shkak se ka vonesa në funksionimin e sistemit gjyqësor’’, thotë ai.
Trendi i dërgesave të parave nga diaspora kosovare apo remitencave ka shënuar rritje viteve të fundit. Paratë e mërgimtarëve dërguar në Kosovë, vitin e kaluar kanë tejkaluar vlerën prej 800 milionë euro, duke shënuar vlerën më të lartë që nga viti 2004, kur remitencat kishte arritur në 357 milionë euro.
