Shkruan: Blerim Valla
Kjo shfaqje erdhi si premierë në Ditën Botërore të Teatrit por njëherit edhe në ditën e zezë të familjes Qerkezi, ku zonjës Ferdonije Qerkezi, më 27 mars 1999, i është marrë burri dhe 4 djemtë e saj. Të 2 këto data, kane patur si qëllim misionin e teatrit si medium i gjallë, i drejtpërdrejtë ku shume bukur shpalosen probleme dhe çeshtje reale dhe shume te rendesishme , si ne kete rast ku shpaloset dhimbja njerëzore.
‘‘Antigonat’’ e regjisorit Erson Zymberi ne kete shfaqje janë nënat, gratë e motrat tona të cilat brenda vetes jane te mbushura perplot me dhimbje dhe te cilat asnjehere nuk mund ta harrojne pamjen e tmerrit, të mizorive, të dhimbjes e trishtimit, nga lufta e fundit ne Kosovë kur humbën me te dashurit e tyre dhe ende sot e asaj dite nuk mund ti gjejnë ata . Pra per bukuri nderthuret tragjedia e kohes antike me tragjedine e shekullit njezetë qe ndodhi ne hapësirën tonë!.
Shfaqja “Antigonat” është një shkrirje e të 2 dramave të njohura asaj të Sofokliut dhe të Jean Anouilh, por që dramaturgu Jeton Neziraj kësaj here ka bërë një lexim ndryshe, duke bërë një dramatizim interesant dhe duke krijuar një lëndë skenike gati të re fare. Vepra ‘’Antigona’’ e Zhan Anuil është një përshtatje e tragjedisë Antigona të Sofokliut. Ajo është shkruar në kohën kur nazistët hyjnë në Francë dhe e pushtuan atë, në 1942 dhe eshte shfaqur per here te pare para publikut me 1944. Kurse historia e Antigones se Sofokliut dihet tashme nga antika. Sofokliu e shkroi “Antigonën” në vitin 441 p.e.s., 10 vjet përpara “Edipit mbret”.
Dhe historia gjithmonë përsëritet edhe për kohët e sotme. Sikurse perseriten edhe fatet njerëzore , ashtu siç përsëriten edhe dramat e tragjeditë njerëzore. Por kësaj here me kete premiere të teatrit gjakovarë del një mesazh shumë sublim dhe i fuqishëm – se njerëzimi gjithmonë duhet kujtuar dhe nuk duhet harruar të keqen, dhunën, vrasjet … ! Dhe se ne çdo kohe duhet shpalosur dhimbja njerëzore!
Nga kjo premierëe para publikut dolën shumë mesazhe për një dialektikë që ndodh gjithmonë, midis së mirës dhe së keqes, midis pushtetit dhe moralit, midis padrejtësive dhe idealizmit, lufta midis jetës dhe vdekjes. Një dialektikë midis moralit dhe pushtetit, midis frikës dhe forcës .
Njerëzit në dëshirën për t’u bërë Zotëra harrojnë që janë njerëz, dhe mendojnë se janë Zotëra, por në fakt janë, aq të vegjël, sa duan të jenë Zotëra të mëdhenj për të falur fajet e tyre. Ata bëhen gjithçka që mund të ekzistojë në mendjen e tyre por jo njerëz. Këta njerëz kanë dhe do te kene gjithmone etje për pushtet, por harrojne qe me aq forcë që duan pushtet – tin edhe vdesin shumë shpejt!
Skenografia shume simbolike beri qe do gjë dukesj si në vendin e saj, dhe për të plotësuar këtë shfaqje tragjike nuk mungonin dhe kostumografia shume interesante, dhe e cila pastaj u përplotësua nga muzika shume shume ne nivel dhe e cila arriti te përcjellë mesazhe të forta. Poashtu edhe koreografia luajti një rol të madh që shfaqja të përcillet me interes nga publiku.
Edhe kasta e aktorëve kishte të veçantat e saj. Ishin : Vlora Dervishi, Bujar Ahmeti, Vlera Pylla, Besfort Berberi, Myrvete Kurtishi, Edmond Hafizademi, Arbies Komoni, Altina Kusari ata qe shkëlqyen me rolet e tyre e sidomos e madhja Myrvete Kurtishi – primadona e teatrit gjakovarë, por edhe Vlora Dervishi ne rolin e Antigones dhe Bujar Ahmeti ne rolin e Kreonit, sikurse edhe gjithe aktotet e tjere, të rinj ne moshë por me shume pervoje dhe te deshmuar tashme neper skenat mbarëshqiptare!.
(Ky tekst i kushtohet Behar Zenelit, aktorit të Teatrit “Hadi Shehu“ të Gjakovës dhe regjisorit të njohur, i cili vdiq në moshën 51 vjeçare, menjeherë pas premierës dhe reprizës së kësaj shfaqjeje, nga një atak kardiak, më 29 mars 2023!)/InLajmi/
