Përdorimi i pakujdesshëm i antibiotikëve dhe lufta kundër antibiotiko-rezistencës është një shqetësim botëror. Kjo sepse rezistenca ndaj antibiotikëve përbën një nga kërcënimet më serioze për shëndetin në nivel global dhe njëherësh një sfidë për sistemin shëndetësor, që mbart me vetvete dhe një kosto financiare të konsiderueshme. Organizata Botërore e Shëndetësisë ka dhënë alarmin për këtë çështje prej kohësh.
Rreziku
Të dhënat tregojnë se në Europë rreth 25.000 pacientë vdesin çdo vit si pasojë e infeksioneve, të cilët nuk mund të trajtohen me antibiotikë për faktin e rezistencës së krijuar ndaj tyre. Shqipëria ka një konsum të antibiotikëve të përafërt me vendet e rajonit, por edhe me vendet e bashkimit Europian, (22.7 doza për 1 mijë banorë), por të dhënat tregojnë se rezistenca ndaj antibiotikëve po kthehet në kërcënim serioz edhe në vendin tonë. Instituti i Shëndetit Publik bën thirrje që antibiotikët të përdoren vetëm nën rekomandimin e mjekut, pasi marrja e tyre në mënyrë të pakontrolluar mund të sjellë rreziqe për shëndetin.
Efektshmëria
Shumë sëmundje shkaktohen nga bakteret ose viruset. Antibiotikët janë medikamente të rëndësishme, që përdoren për mjekimin e infeksioneve bakterore si në njerëz dhe në kafshë dhe jo në infeksionet virale, por jo gjithmonë ato janë zgjidhje. Antibiotikët po humbasin efektivitetin e tyre, që do të thotë më shumë vdekje dhe më shumë komplikacione për njerëzit, pasi ne nuk po i përdorim ato siç duhet. Nëse bakteret bëhen rezistente ndaj antibiotikëve, shumë mjekime të thjeshta do të bëhen përsëri të rrezikshme për shëndetin tonë. Viruset shkaktojnë sëmundje të zakonshme, të cilat nuk mund të mjekohen me antibiotikë si: gjendje gripale, kollë, rrjedhje hundësh, dhimbje fyti, bronkite dhe disa infeksione të sinuseve apo të veshit. Marrja e antibiotikëve sjell rreziqe të mundshme për shëndetin. Antibiotikët duhet të përdoren vetëm kur mjeku i rekomandon ato si të nevojshme për sëmundjen.
Përdorimi i antibiotikëve mund:
-Të vrasë bakteret e mira që ndodhen në trupin e njeriut, gjë që mund të çojë në komplikacione të tilla si diarre.
-Të shkaktojë reaksione alergjike serioze, të cilat mund të kërkojnë shtrim në spital.
-Të rezultojë në zhvillimin e infeksioneve rezistente ndaj antibiotikut.
Bakteret rezistente janë të vështira për t’u eliminuar. Ato mund të qëndrojnë në trupin e njeriut dhe mund të shkaktojnë sëmundje të rënda. Mjekimi për një infeksion rezistent mund të kërkojë një trajtim me antibiotikë më të fuqishëm (antibiotikë të gjeneratës së 2-të ose 3-të), ndoshta edhe shtrim në spital.
Përdorimi i antibiotikëve
Antibiotikët janë medikamente, të cilat shpëtojnë jetë. Përdorimi i antibiotikëve në mënyrën e duhur është mënyra më e mirë për të ruajtur efektivitetin e tyre për sëmundjet bakterore. Antibiotikët trajtojnë vetëm infeksionet bakterore. Nëse keni një infeksion viral si një të ftohur, ju duhet të bisedoni me mjekun për mënyrën sesi të lehtësoni simptomat e sëmundjes. Këshillat mund të përfshijnë lëngje të ngrohta, pushim. Disa infeksione të veshit nuk kërkojnë përdorimin e antibiotikëve. Mjeku do të përcaktojë llojin e infeksionit të veshit që keni dhe nëse është i nevojshëm përdorimi i antibiotikëve. Mjeku mund të presë disa ditë përpara se të japë antibiotikun, pasi ju mund të ndiheni apo bëheni më mirë edhe pa filluar antibiotikun.
Pjesa më e madhe e rasteve me dhimbje fyti nuk kërkojnë trajtim me antibiotikë. Vetëm 1 në 5 fëmijë të cilët janë vizituar nga mjeku për dhimbje fyti kanë infeksion të fytit të shkaktuar nga streptokoku, i cili duhet trajtuar me antibiotikë. Mjeku mund ta konfirmojë këtë infeksion vetëm me kryerjen e testit me material nga fyti.
Mukusi me ngjyrë jeshile nuk është shenjë që duhet të fillojmë një antibiotik. Meqenëse sistemi imunitar i trupit lufton infeksionin, mukusi mund të ndryshojë ngjyrë. Kjo është një dukuri normale dhe ju nuk keni nevojë të merrni antibiotikë. Përdorimi i antibiotikëve mund të shkaktojë komplikacione, duke filluar nga një irritim i stomakut deri në reaksione alergjike serioze. Mjeku juaj duhet të vlerësojë përfitimet dhe rreziqet përpara se të përshkruajë një antibiotik. E rëndësishme është që antibiotikët të përdoren në mënyrën, llojin dhe dozën e duhur, si dhe në kohën dhe për periudhën e duhur, transmeton gazeta shqiptare.
Ja disa veprime të thjeshta:
Mos kërkoni antibiotikë, por trajtojini simptomat e gjendjes gripale dhe të kollës sipas këshillave të mjekut.
Merrini antibiotikët siç përshkruhen nga mjeku.
Mos i ruani antibiotikët për t’i përdorur në të ardhmen.
Mos i ndani antibiotikët me të tjerët.
Marrja e antibiotikëve
në rastin e sëmundjeve virale:
Nuk do t’iu shërojë nga sëmundja që keni.
Nuk do t’iu ndihmojë që të ndiheni më mirë.
Nuk do t’i mbrojë të tjerët nga sëmundja juaj.
